Pagina 48 van: Piloot en Vliegtuig Editie 07-2023

48 PILOOT EN VLIEGTUIG JULI 2023

Als een luchtvaartmaatschappij zoals het Indiase Go First dreigt om te
vallen door motorproblemen bij de helft van de vloot, dan is er toch wel
iets bijzonders aan de hand. Al spelen er bij Go First ook andere rede-
nen, het uitvallen van 29 vliegtuigen omdat ze zonder of met kapotte
motoren aan de grond staan is niet eerder voorgekomen. De maat-
schappij is ook niet de enige, want airBaltic, Lufthansa, SWISS, Spirit Air-
lines, KLM Cityhopper, Vueling, Air Tanzania, Ibom Air, allemaal lijden ze
onder de problemen met de Pratt & Whitney Geared Turbofan, kortweg
de GTF.
Pratt & Whitney lanceerde de GTF in 2008 en beloofde een vijftien tot
twintig procent lager brandstofverbruik en minder geluid vergeleken met
voorgangers zoals de International Aero Engines V2500 en CFM56. De
sleutel hiertoe is de versnellingsbak, waardoor de fan ongeveer een der-
de langzamer draait dan de hoge- en lagedrukturbines achter in de mo-
tor.
Sinds de GTF in januari 2016 in gebruik is, is die versnellingsbak zelden
een probleem geweest. Er is slechts een handjevol meldingen van een

hapering, maar het platte en ronde ding achter de fan is betrouwbaar.
Dat geldt niet voor andere onderdelen in de motor. De eerste vijf jaar
heeft P&W veel moeten doen om tal van problemen op te lossen. Dat
begon al in 2015, voordat de GTF überhaupt in dienst kwam. Het leidde
zelfs tot de annulering van een order voor vijftig Airbus A320neo’s met
GTF’s door Qatar Airways.

INDIASE KLIMAAT
Kort daarna ontvingen IndiGo en Go Air (nu Go First) hun A320neo’s
met PW1100G-motoren. Al na enkele maanden liepen zij tegen proble-
men aan, zoals motoren die er tijdens de vlucht mee ophielden. In
2017 brak zelfs een deel in de motor van een IndiGo-toestel af. Toen al
verordonneerde de Indiase luchtvaartautoriteit DGCA dat GTF’s aan de
grond moesten blijven. Analyse van het probleem leverde op dat de
GTF in het Indiase klimaat met warme, vochtige en vervuilde lucht bijna
letterlijk stikte. De gaatjes in compressorbladen en in de combustors
(verbrandingskamers) raakten verstopt, waardoor de motor oververhit

De Pratt & Whitney Geared Turbofan-motoren bezorgen niet alleen KLM Cityhopper hoofdbrekens.

Wereldwijd zucht de luchtvaartindustrie onder aanhoudende problemen met de motoren, die veel vaker

dan verwacht onderhoud nodig hebben. Wat is er aan de hand?

GEARED TURBOFAN: TECHNISCH ZORGENKINDJE

INDUSTRIE Door: Redactie

(Foto: Pratt & Whitney)

48-49_pwgtf.indd 48 20-06-2023 12:07