Pagina 56 van: Piloot en Vliegtuig Editie 8-2021
56 PILOOT EN VLIEGTUIG augustus 2021
Op 26 november 1955 stelt het Poolse ministerie voor transport een
dossier op met betrekking tot de specificaties van een te bouwen passa-
giersvliegtuig. Het model zal veertien passagiers moeten vervoeren tij-
dens binnenlandse vluchten en worden aangedreven door twee moto-
ren. Franciszek Misztal en Leszek Duleba maken een overeenkomstig
ontwerp. Ze willen twee Russische asz-21-motoren gebruiken.
Andere motoren
Op 1 mei 1956 wordt het ontwerp voorgesteld. Inmiddels worden in
Rusland de voorziene krachtbronnen echter niet langer geproduceerd
zodat men op zoek moet gaan naar andere motoren. Er wordt geop-
teerd voor de in Polen gebouwde WN-3-motoren (die ook in de ts-8
Bies worden gebruikt). Maar omdat deze motoren veel minder vermo-
gen leveren, zal men er vier moeten gebruiken in plaats van de voorzie-
ne twee krachtbronnen die het oorspronkelijke ontwerp voorzag. Het
staartstuk van het vliegtuig (oorspronkelijk een t-staart) wordt vervangen
door een conventionele staart en het aantal passagiers wordt verhoogd
tot twintig. De verdere uitvoering van het project wordt dan opgedragen
aan het WsK-Okecie aviation Design Center. In 1959 wordt een prototy-
pe gebouwd dat echter enkel bedoeld is voor statische tests. Op 21 juli
1959 voert een eerste model (sP-PaL) de eerste vlucht uit. De proef-
vluchten worden op 29 september met succes afgerond na vijftien
vluchten met een totale duur van tien uur. Na een aantal kleine aanpas-
singen (extra oliekoelers) wordt het vliegtuig voorgesteld gedurende het
jaarlijkse Oogstfestival. Dit eerste prototype beschikt nog niet over een
ingerichte passagierscabine.
Geen Poolse orders
Op 7 januari 1961 voltooit een tweede prototype (sP-PBD) de eerste
vlucht. Dit model heeft wel een volledig ingerichte cabine. De piloten
betreden de cockpit via de passagierscabine terwijl de passagiers kun-
nen beschikken over een toilet. tijdens het testprogramma blijkt dat het
vliegtuig erg stabiel is en dat het kan opstijgen en landen met slechts
twee werkende motoren. Op 16 augustus 1961 krijgt het type een voor-
lopige toelating om binnenlandse passagiersvluchten uit te voeren. Die
zullen worden uitgevoerd door de staatsluchtvaartmaatschappij LOt.
Daarbij denkt men bij LOt aan de MD-12 als vervanger voor de Douglas
Dakota. tussen 28 augustus en 30 september 1961 maakt het vliegtuig
voor LOt in totaal 120 vluchten op de route van Warshau naar Rzeszow
en terug, waarbij 1.730 passagiers worden vervoerd. In 1962 wordt het
vliegtuig ingezet voor chartervluchten tussen Warschau en Poznan waar
dan een internationale tentoonstelling wordt gehouden.
Het vliegtuig voldoet volledig aan de verwachtingen, maar toch beslist
LOt geen exemplaren aan te kopen omdat het model te sterk afwijkt
van andere vliegtuigtypes in de vloot, waardoor training van piloten en
onderhoud van het vliegtuig (inclusief het aanleggen van een voorraad
vervangingsonderdelen) te duur zouden worden. Wel wordt opgemerkt
dat de MD-12 zeer goede vliegeigenschappen heeft. Zo kan het toestel
Poolse verkeersvliegtuigen kennen we nauwelijks, en zeker niet als het om viermotorige toestellen gaat.
De PZL MD-12 is zo’n buitenbeentje.
PZl md-12
Historie Door: Jozef Mols
56-57_pzlmd-12.indd 56 20-07-21 11:38