Pagina 51 van: Piloot en Vliegtuig Editie 4-2021

PILOOT EN VLIEGTUIG april 2021 51

meegenomen naar Zwitserland en in 1945 werden de documenten
overgedragen aan Zweden. Een Duits deskundige, Hermann Behrbohm,
die meewerkte aan de laatste ontwerpen van Messerschmitt, vluchtte
overigens naar Zweden waar hij zich bij het ontwerpteam van Saab ver-
voegde.
De p1150 wordt voorzien van moderne elektronica en een zoekradar
van Ericsson. De voortstuwing stelt de ontwerpers echter voor proble-
men. De ontwikkeling van de STal Dovern-motor die oorspronkelijk was
voorzien, heeft vertraging opgelopen en bovendien lijkt de serieproduc-
tie ervan te duur uit te vallen. Daarom wordt gekozen voor een in licen-
tie gebouwde rolls-royce avon Series 100-straalmotor met naverbran-
ding die in Zweden de naam Svenska Flymotor rM5 meekrijgt. De
luchttoevoer wordt verzekerd door twee half-cirkelvormige inlaatsyste-
men die tegen de romp zijn geplaatst.

serieProDuCtie
Op 3 november 1952 maakt het eerste prototype van de p1150 de eer-
ste vlucht. Het model is dan voorzien van Fowler fl aps. in totaal gingen
er bijna twee miljoen manuren ontwikkelingswerk vooraf aan deze eer-
ste vlucht. Na een relatief korte testperiode aanvaardt de Flygvapnet de
p1150 onder de naam Saab J32 lansen.
in 1953 wordt gestart met de serieproductie. al enkele maanden later –
op 25 oktober – doorbreekt een lansen de geluidsbarrière, weliswaar tij-
dens een duikvlucht. De eerste lansens worden in 1955 in dienst geno-
men door de Zweedse luchtmacht die de enige gebruiker van het
vliegtuig zal blijven.
De oorspronkelijke lansen a32a is bewapend met vier 20 mm Bofors-
snelvuurkanonnen terwijl onder de vleugel twaalf ophangpunten zijn
voorzien waarmee diverse raketten of bommen kunnen worden meege-
voerd. in totaal kunnen maximaal 24 raketten worden meegevoerd om-
dat ze twee aan twee aan één ophangpunt kunnen worden bevestigd.
Deze variant wordt aangedreven door een Svenska Flymotor rM-5a2-
motor met een stuwkracht van 34 kN (46 kN met naverbranding). Het
model is in eerste instantie bedoeld voor het aanvallen van doelwitten
op de grond en op zee. Tussen 1955 en 1957 worden er 287 exempla-
ren van gebouwd die in dienst blijven tot 1987. Enkele exemplaren wor-
den aangepast om nucleaire wapens te gebruiken. Tussen 1950 en
1960 ontwikkelde Zweden echter kernbommen, maar het is nooit ver-
der gekomen dan projectstudies.

laNseN J32b
aangezien de lansen bij de Zweedse piloten bijzonder geliefd is wegens
zijn goede vliegeigenschappen en omdat het model zicht leent tot ver-
dere ontwikkeling, wordt al snel de J32B ontwikkeld als jachtvliegtuig.
Het model is vooral bedoeld voor nachtoperaties of operaties onder
slechte weersomstandigheden.
Deze ‘B’-variant wordt voorzien van een meer potente krachtbron die
zonder naverbranding net zoveel stuwkracht oplevert als de motor van
de ‘a’-variant met naverbranding. Deze Svenska Flygmotor rM 6a levert
47,8 kN stuwkracht zonder naverbranding en 63,7 kN met naverbran-
ding.
als bewapening zijn vier Britse 30 mm aden snelvuurkanonnen voor-
zien. Onder de vleugel kunnen vier containers met 75 mm ongeleide ra-
ketten worden opgehangen. Vanaf 1960 kunnen ook in licentie gebouw-
de aiM-9 Sidewinders worden meegenomen. in de neus van het
vliegtuig is een radar van Ericson ingebouwd die onder meer samen-
werkt met twee rB04 raketten: één der eerste kruisraketten. Van deze
‘B’-variant worden – inclusief de twee prototypes – in totaal 120 exem-
plaren gebouwd die in dienst blijven tot 1973, waarna ze vervangen
worden door de SaaB Draken. Zes van deze vliegtuigen worden echter
omgebouwd tot ‘D’-variant om te dienen als doelsleper.

Bijschrift

??

? ?

??

??

Het zeer uitgebreide wapenarsenaal.

(Foto: SaaB)

Een lansen J32B. (Foto: Flygvapen Museum)

Het prototype van de lansen 32C in het museum.

50-51-52_saablansen.indd 51 16-03-21 11:08