Pagina 5 van: Piloot en Vliegtuig Editie 3-2021
PILOOT EN VLIEGTUIG maart 2021 5
In deze editie komt een aantal opmerkelijke ontwikke-
lingen ongemerkt bij elkaar. Elke daarvan lijkt een ei-
gen leven te leiden, maar in breder perspectief blijkt
toch sprake te zijn van een trend. Neem bijvoorbeeld
de eerste vlucht van KLm van amsterdam naar ma-
drid waarbij gevlogen werd met door Shell geprodu-
ceerde synthetische kerosine op basis van CO2, water
en hernieuwbare energie uit zon en wind van Neder-
landse bodem. toegegeven, het ging maar om vijf-
honderd liter die werd bijgemengd met fossiele kero-
sine, maar toch.
Ook Boeing zit niet stil: rond 2030 moeten alle vlieg-
tuigen op honderd procent duurzame brandstof vlie-
gen die niet alleen uit planten wordt gewonnen, maar
ook uit agrarisch of bosbouwafval dan wel niet-recy-
clebaar huisvuil. Die honderd procent lijkt realistisch
want motorbouwer rolls-royce voerde recent succes-
vol verlopen proeven uit met zowel een trent 1000
als een Pearl 700 turbofan die gevoed werden met
honderd procent duurzaam gewonnen vliegtuigbrand-
stof. Het kan dus al zonder bijmengen…
Bij airbus zijn de emissiebakens binnen het ZErOe-
programma recent verzet naar hybride aandrijving met
waterstof als belangrijkste brandstof. Ook daar lijken
zaken in een stroomversnelling te komen. De exploi-
tant van de Parijse luchthavens Charles de Gaulle en
Orly gaat samen met air France-KLm, vliegtuigbouwer
airbus en de stad Parijs werk maken van een ‘hydro-
gen hub’. In eerste instantie bedoeld voor het aandrij-
ven van alle grondgebonden voertuigen, maar al vrij
snel gevolgd door de aandrijving van vliegtuigmoto-
ren.
Daarmee is de stap naar (hybride – met waterstof of
duurzaam gewonnen al dan niet synthetische kerosi-
ne -) elektrisch vliegen een kleine. In Nederland wordt
de ideale aandrijfvorm nog volop onderzocht (zie in
deze editie episode 3 van onze ‘eco-verkennings-
vlucht’), maar in Frankrijk zijn ze er al uit. Daar gaat de
Fédération Française aéronautique (FFa) bij Pipistrel
vijftig Velis Electro’s bestellen. Green aerolease wil ver-
regaande ‘decarbonisatie’ van de kleine luchtvaart
mogelijk maken en zal de tweezitters via de FFa aan
Franse vliegscholen en vliegclubs verhuren. De ko-
mende paar jaar komen daar nog minimaal tweehon-
derd bij.
En dan hebben we het nog niet eens over archer avi-
ation dat tweehonderd (plus honderd opties) eVtOL-
luchttaxi’s mag gaan leveren aan United airlines en
mesa airlines…
Nog even en we kunnen dus weer letterlijk CO2-vrij
opgelucht ademhalen.
“Bijmengen?”
“Nee,
gooi
maar
vol…”
Ongevalsanalyse
66 Ju-52/3m crasht in alpen Schokkend vlieggedrag piloten
Ontwikkelingen
24 737 maX Weer welkom in Nederland
26 Synthetische kerosine retourtje madrid met KLm
39 Sikorsky-Boeing Defiant X Nieuw multifunctioneel concept
56 mahepa HY4 Succesvolle vlucht experimenteel toestel
57 Hesa Yasin Iraans gevechtsvliegtuig
Statusreport
25 Sling 4 Hing Wing Eerste vlucht nieuwe vierzitter
32 Cessna Citation CJ4 Gen2 Gebruikerstips voor upgrade
34 Kazan ansat-m meer bereik multifunctionele helikopter
45 terrafugia tra typecertificaat voor vierwieler
46 Europa aircraft Elite toestel met elliptische vleugels
Typebeschrijving
44 Kubicek Irbis tweezitter met bush-look
En verder
70 Volgende maand
70 Colofon
In dit nummer:
Ruud Vos
is hoofdredacteur
Piloot en Vliegtuig
r.vos@eisma.nl
52 Vaak ver weg, helemaal al-
leen en mijlen verwijderd van vissers-
boten en strand deed Jonathan Li-
vingston Zeemeeuw vliegoefeningen.
Gedreven op de wind liet hij dan zijn
poten met zwemvliezen wat zakken,
tilde z’n snavel omhoog en probeerde
uit alle macht een moeilijk draaiende
vleugelslag vol te houden. Door ook
nog eens zijn vleugels verder gebogen
te houden kon hij langzamer vliegen.
Maar dan duikt de PH-LLY opeens
op…
62 Op 3 augustus 2018 verongelukt een historische Jun-
kers Ju-52/3m in de Zwitserse bergen, waarbij alle twintig
inzittenden om het leven komen. Tijdens het twee en een half
jaar durende onderzoek worden schokkende ontdekkingen
gedaan over de operatie van Ju-Air en het vlieggedrag van de
piloten. Het was geen vraag óf er een keer een ongeval met
een Ju-52 zou plaatsvinden, maar wanneer…
Door: ruud Voswww.pilootenvliegtuig.nl
04-05_inhoud.indd 5 16-02-21 13:29