Pagina 64 van: Piloot en Vliegtuig Editie 12-2022

64 PILOOT EN VLIEGTUIG DECEMBER 2022

HISTORIE Door: Thijs Postma – Foto’s: archief Postma

(Russische sociëteit van de vrijwilligersluchtvloot) en Osoaviakhim (vrijwilli-
gerssociëteit voor samenwerking met het leger, luchtmacht en marine).

Het toestel werd overgebracht naar de centrale luchthaven van Moskou,
waar testpiloot Mikhail Gromov er de eerste vlucht mee maakte. Na een
korte serie fabriekstesten werd de ANT-9 onderworpen aan staatstests.
Het resultaat was dusdanig bevredigend dat piloot Gromov er een reeks
vluchten mee maakte langs de route Moskou-Odessa-Sebastopol-Odes-
sa-Kiev-Moskou. Hij legde een afstand af van 4.000 km. Hiermee was
het potentieel van het nieuwe vliegtuig aangetoond.
Al vroeg in het ontwerpstadium werden plannen gemaakt voor seriepro-
ductie. Deze toestellen zouden uitgerust worden met drie Amerikaanse
Wright Whirlwind-stermotoren van 300 pk.
In de periode tot 1934 waren 148 productie-exemplaren gepland. In
september 1930 vloog het eerste toestel van deze serie vanaf het vlieg-
veld van fabriek No. 22. Het volgende jaar begon de productie in fabriek
No. 31 te Taganrog en in 1934 in fabriek No. 89 te Moskou.

RUSSISCHE MOTOREN
De import van buitenlandse motoren was geboren uit noodzaak, maar
er werd doorlopend gedacht aan de productie van Sovjetmotoren. Som-
mige ANT-9’s werden uitgerust met M-26-stermotoren, maar deze
bleken onbetrouwbaar en werden vervangen door de Amerikaanse
Whirlwinds. Ook de M-22 werd overwogen, maar een oplossing bleek

uiteindelijk een tweemotorige versie van de ANT-9 met M-17 of M-17F
vloeistofgekoelde motoren. Veel reeds gebouwde vliegtuigen werden
omgebouwd tot tweemotorigen, waarbij de ruimte in de neus werd ge-
bruikt voor bagage. Latere productiemodellen hadden M-17B-motoren
en daarna M-17F’s. Bij de luchtmacht en bij de nationale luchtvaartmaat-
schappij Aeroflot kregen de toestellen de aanduidingen ‘PS-9 2M-17’ en
‘PS-9 2M-17F’. PS staat voor passagiersvliegtuig.

VERSCHILLENDE VERSIES
Er werden verschillende modificaties uitgevoerd, waaronder een versie
op drijvers in 1931. Een uitvoering tussen 1928 en 1932 als bommen-
werper met bommenrekken en intrekbare mitrailleurkoepels werd gean-
nuleerd voordat de tests begonnen. Een ambulanceversie haalde het
ook niet.

Van een PS-9 2M-17 werd de neus verbouwd tot een krokodillenbek.
Het toestel kreeg ook de naam ‘Krokodil’ en werd opgenomen in de
‘Maxim Gorki’ luchtvaartpropaganda-eenheid, waarvan de toestellen na-
men kregen van populaire Sovjettijdschriften.

In 1933 werd een ANT-9 gepresenteerd aan de Turkse regering na een
goodwill-vlucht naar Ankara.
Van 1933 tot 1943 werd de PS-9 op grote schaal gebruikt door Dobro-
let, de luchtmacht en de GVF (civiele luchtvloot, waarvan Aeroflot de

Een tweemotorige versie met Mikulin M-17-motoren. De ‘Krokodil’ maakte deel uit van Russische propaganda.

Een ANT-9 van de Duits-Russische luchtvaartmaatschappij Deruluft in

Koningsbergen.

OPVALLENDE VLUCHTEN

Piloot Mikhail M. Gromov, boordwerktuigkundige V.P. Roosakov en
acht passagiers maakten in de zomer van 1929 een Europese tour
met het prototype van de ANT-9 ‘Krylya Sovetov’ (vleugels van de
Sovjet-Unie). De vlucht liep van Moskou via Travemünde naar Ber-
lijn, Parijs, Rome, Marseille, Nevers, Londen, opnieuw Parijs en
Berlijn en daarna via Warschau terug naar Moskou. Het toestel leg-
de een afstand af van 9.037 km in 54 vlieguren met een gemid-
delde snelheid van 170 km/h. Een behoorlijke prestatie in die tijd.
Tussen 31 januari en 6 maart 1931 bracht een PS-9 een lading
huiden van Siberië naar de Internationale huidenveiling in Lenin-
grad. De route was Moskou-Kazan-Sverdlovsk-Tobosk-Samarovo-
Obdorsk. Een deel van de route liep over de desolate taiga, waar
de kansen op redding bij een ongeluk heel klein waren.

62-63-64-65_antonovant-9.indd 64 15-11-2022 10:45