Pagina 47 van: Piloot en Vliegtuig Editie 12-2022

PILOOT EN VLIEGTUIG DECEMBER 2022 47

De AW609 komt er ook in zakenuitvoering.

tuigen wordt naar verwachting in 2024 geleverd. Gelijktijdig werd be-
kend dat ad hoc charter operator Fly Alliance tekende voor vier Citation
XLS Gen2-zakenjets met opties op nog zestien. De operator vliegt mo-
menteel met een zestal Hawker 800XP’s en is van plan door te groeien
naar een vloot van honderd vliegtuigen.

ADVANCED AIR MOBILITY
Meer nog dan bij de vorige edities
van de NBAA was er aandacht voor
Advanced Air Mobility (AAM). Dat
werd onder meer zichtbaar door
een order van charteroperator We-
lojets voor 32 Electra Aero hybride-
elektrische eSTOL-vliegtuigen. Vol-
gens Welojets, dat een vloot van
zakenvliegtuigen exploiteert in Eu-
ropa en Amerika, maakt hun inte-
resse in dit eSTOL-vliegtuig deel uit

van het plan om op een duurzamere manier nieuwe markten te ontwik-
kelen. Het Electra Aero-model zal tot negen passagiers of 1.130 kg
vracht kunnen vervoeren in sectoren tot ongeveer 400 nm (740 km).
Met korte start- en landingsprestaties zal het toestel in staat zijn om te
opereren vanaf banen met een lengte van niet meer dan 300 ft (91 m)
en cruisen met 175 kts (324 km/h). Het bedrijf verwacht tegen het ein-
de van het jaar klaar te zijn om testvluchten te starten met een demon-
strator met twee zitplaatsen.

Volgens de Amerikaanse start-up zijn momenteel al bijna duizend toe-
stellen besteld door regionale luchtvaartmaatschappijen, aanbieders van
stedelijke luchtmobiliteit, chartergroepen, helikopteroperators en medi-
sche noodhulpverleners. Hieronder bevinden zich onder meer de Bris-
tow Group, Flyv, Ebird, Harbor Air, Tailwind Air en Ravn Alaska. De geza-
menlijke waarde van de bestelde toestellen ligt rond de drie miljard
dollar.
Een tweede opvallende order werd geplaatst door het Duitse Evia Aero
dat tekende voor 25 tweemotorige elektrisch aangedreven Eviation Alice

vliegtuigen. Het be-
drijf uit Bremen wil
de vliegtuigen onder
meer gaan inzetten
voor vluchten vanaf
Groningen Airport
Eelde (GAE).

BELL
Textron Aviations
dochterbedrijf Bell
past het ontwerp van
de Nexus eVTOL aan.
Daarbij wordt nu niet
langer uitgegaan van
een helikopterachtig
luchtvaartuig, maar
van een viermotorige

vastevleugelvariant met tiltrotors. Bij Bell wordt momenteel een eerste
prototype gebouwd dat in 2024 moet vliegen. De eVTOL krijgt een
spanwijdte van vijftien meter, vier motoren, een MTOW van 3.600 kg en
een vliegbereik van 100 nm (185 km). Bij de oorspronkelijke Nexus
werd uitgegaan van kantelbare rotors, een vliegbereik van 60 nm (111
km) en een kruissnelheid van 120 kts (222 km/h). In maart 2021
maakte Textron zijn e-ambities al kenbaar met de vorming van zijn eAvi-
ation-divisie. Iets meer dan een jaar later werd de Sloveense fabrikant Pi-
piStrel overgenomen. Daardoor kan de groep niet alleen gebruikmaken
van de technische middelen van Bell, maar ook van Pipistrel (die batte-
rijexpertise levert) en andere Textron-dochters, waaronder autoleveran-
cier Kautex en propellerspecialist McCauley.

HYUNDAI MOTOR GROUP
Dat de ontwikkelingen rond Advanced Air Mobility momenteel razend-
snel gaan, werd ook duidelijk bij de Japanse Hyundai Motor Group.
Hyundai toonde tijdens de NBAA niet alleen een cabinemock-up, maar
wees ook twee belangrijke leveranciers aan voor de viermotorige SA-1
Supernal eVTOL met vijf zitplaatsen. Daarbij zal Honeywell Aerospace
voor dit toestel de Anthem geïntegreerde cockpit leveren, terwijl BAE
Systems de vluchtcontrolesystemen ontwikkelt. De S-A1 Supernal moet
een kruissnelheid gaan halen van 180 mph (290 km/h) en op een
vlieghoogte van 600 m bijna honderd kilometer kunnen overbruggen.
Volgens de fabrikant zal de eVTOL supersnel kunnen laden: er wordt ge-
sproken over een laadtijd van vijf tot zeven minuten. De eerste commer-
ciële vlucht staat gepland voor 2028. Hyundai zal daarbij samen met an-
dere eVTOL-aanbieders als Archer Aviation en Lilium in het Amerikaanse
Miami luchttaxidiensten gaan ontwikkelen.

TAMARACK AEROSPACE GROUP
Ampaire en Tamarack Aerospace Group ondertekenden tijdens de NBAA
een intentieverklaring om aerodynamische upgrades te ontwikkelen voor
Ampaires familie van hybride elektrische vliegtuigen. Tamarack zal hier-
voor de Performance Smartwing winglets geschikt maken voor de 208
Eco Caravan, Eco Twin Otter en Eco King Air. De Performance Smartwing
is ook compatibel met conventionele versies van de 208, Twin Otter en
King Air, evenals Cessna Citations. Tamaracks technologie leidt tot sub-
stantiële aerodynamische verbeteringen op meerdere platforms, waar-
onder 160 geüpgradede Citation Jets en Beechcraft King Airs (zie ook
pagina 30).

De populaire Citation XLS Gen2.

De Wisk Gen 4/5.

Bell paste het ontwerp van de Nexus duchtig aan.

De vijfpersoons SA-1 Supernal krijgt een Anthem-cockpit.

Er zijn al bijna duizend Electra eSTOL’s besteld.

44-45-46-47-48_nbaa.indd 47 15-11-2022 10:30