Pagina 43 van: Piloot en Vliegtuig Editie 12-2022

PILOOT EN VLIEGTUIG DECEMBER 2022 43

De cabinedruk van moderne passagiersvliegtuigen creëert een
fysiologische omgeving voor de mens, die anders op een
kruishoogte van meer dan 10.000 m niet mogelijk zou zijn.
Het handhaven van een drukverschil tussen de buitenkant en
de binnenkant van het vliegtuig houdt een belasting in van de
structuur van het vliegtuig. Een compromis tussen het vermij-
den van een te hoge structurele belasting en het maken van
een fysiologische omgeving wordt bij de meeste vliegtuigen
bereikt door een maximale cabinehoogte van 2.500 m aan te
houden.

Cabinedrukverlies is een noodsituatie in een vliegtuig. De ver-
laging van de luchtdruk vermindert de zuurstofstroom door
het longweefsel en in de bloedbaan. Een significante verlaging
van de normale zuurstofconcentratie in de bloedbaan wordt
hypoxie genoemd. De mate waarin iemands prestaties wor-
den beïnvloed door zuurstofgebrek hangt af van de hoogte
van het vliegtuig, van de snelheid van het cabinedrukverlies en
van persoonlijke factoren zoals bijvoorbeeld de algemene ge-
zondheid van de persoon.

Beneden de 3.000 m wordt aangenomen dat de verminder-
de zuurstofniveaus weinig effect hebben op de vliegtuigbe-
manning en gezonde passagiers, maar daarboven wordt het
effect steeds duidelijker. De symptomen, vergelijkbaar met die
van de hoogteziekte, zijn aanvankelijk mild en worden over

het algemeen niet op de juiste manier ingeschat. Naast licha-
melijke klachten als hoofdpijn, misselijkheid en overgeven
kunnen ook psychische klachten optreden, stemmingswisse-
lingen bijvoorbeeld. De vlieger voelt soms een gevoel van sla-
perigheid, een neerslachtige stemming en soms daarentegen
een gevoel van welzijn en euforie (deels vergelijkbaar met al-
cohol-intoxicatie), waardoor zijn waarnemingsvermogen daalt.
Dit kan vaak tot ongecontroleerde en ongepaste handelingen
leiden.

Andere psychische klachten die kunnen optreden zijn een ge-
brek aan aandacht en concentratie met als gevolg moeite om
manoeuvres en berekeningen uit te voeren (die nodig zijn
voor de besturing van het vliegtuig) en mogelijke beoorde-
lingsfouten. Dit beeld wordt steeds erger en leidt uiteindelijk
tot snelle en diepe ademhaling, hartkloppingen, ademhalings-
en hartfalen, verminderd gehoor- en gezichtsvermogen, ver-
nauwing van het gezichtsveld en ten slotte wazig zien en be-
wustzijnsverlies. Als de piloot in dit stadium snel daalt naar een
lagere hoogte, is het mogelijk dat hij zal herstellen, maar als hij,
zoals soms gebeurt, zijn ernstige toestand niet beseft en op de
bereikte hoogte blijft of, erger nog, blijft klimmen, zal hij het
bewustzijn verliezen met de onvermijdelijke dramatische ge-
volgen hiervan. Er zijn tabellen die de tijd berekenen waarbin-
nen je nog in staat bent om een vliegtuig naar een lagere
hoogte te brengen (‘Time of Useful Consciousness’). Op
35.000 ft is dit minder dan een minuut!

Bijschrift

VERLIES VAN CABINEDRUK

MEDISCH Door: Michele di Maio

LAST MINUTE

??

? ?

??

??

“Fouten

liggen op

de loer”

NEDERLANDS LUCHT- EN RUIMTE-
VAARTLABORATORIUM
Het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimte-
vaartlaboratorium (NLR) heeft medio novem-
ber 2022 demonstratievluchten uitgevoerd
met de Pipistrel Velis Electro. Per jaar reizen
zo’n 150.000 passagiers per vliegtuig tussen
Bonaire, Curaçao en Aruba. De luchtvaart is er
onmisbaar, maar moet efficiënter, betaalbaar
en duurzamer. Op de eilanden, die relatief
dicht bij elkaar liggen (variërend van zo’n 30
tot 190 kilometer), kan elektrisch vliegen een
uitkomst bieden.De demonstratievluchten be-
wezen volgens het NLR wat er mogelijk is, en
maakten onderdeel uit van ‘A flight to the futu-
re’, een conferentie georganiseerd door The
Dutch Caribbean Cooperation of Airports (DC-
CA) waarin duurzame luchtvaart van de toe-

komst cen-
traal stond.
Hoewel de
demon-
straties
worden
gehouden

met een tweezitter is het uiteindelijk de be-
doeling om 9- en 19-zitters in te zetten. Er zijn
volgens het NLR meer redenen waarom de ei-
landen geschikt zijn voor elektrisch vliegen. Zo
kan er veel groene energie worden opgewekt
uit zon en wind. Op het vliegveld van Aruba
wordt jaarlijks in totaal tussen de 5000 en
6000 MWh aan stroom opgewekt.

DIAMOND AIRCRAFT
De Urbe Ae-
ro Flight
Academy
heeft meer-
dere vliegtui-
gen besteld
bij Diamond
Aircraft. Met
deze nieuwe investering wordt de huidige
vloot van elf vliegtuigen op Rome Urbe Airport
in Italië uitgebreid met zeven nieuwe DA40
NG’s en één tweemotorige DA42-VI. De vlieg-
tuigen zijn uitgerust met Garmin G1000 NXi
glass cockpits en worden aangedreven door
de efficiënte 168 pk Austro AE300-motoren.

Deze verbruiken tot 50% minder en loodvrije
brandstof en werken stiller dan conventionele
AvGas-aangedreven vliegtuigen.

BOEING
Boeing en Silk Way West Airlines hebben een
bestelling van twee 777-8 Freighters afgerond,
met opties voor twee extra vliegtuigen. De
Azerbeidzjaanse vrachtmaatschappij is de eer-
ste koper van dit nieuwe type vrachtvliegtuig in
de Eurazië-regio. Het Japanse Skymark Airlines
wil vier 737 MAX 8’s en MAX 10’s bijbestellen
met opties voor twee extra jets. Los daarvan
zal de luchtvaartmaatschappij zes 737 MAX
8-varianten, die eigendom zijn van een lease-
maatschappij, aan haar vloot toevoegen.

43_05med05lm-2.indd 43 15-11-2022 10:29