Pagina 31 van: Piloot en Vliegtuig Editie 12-2022

PILOOT EN VLIEGTUIG DECEMBER 2022 31

gel. Winglets moeten dat negatieve effect zoveel mogelijk opheffen.”
Vleugeltippen dragen dus bij aan een betere aerodynamica van de vleu-
gel, maar leveren tegelijk nieuwe uitdagingen op, legt Melkert uit. “Terwijl
ze de lift-geïnduceerde weerstand reduceren, zorgen ze voor meer wrij-
vingsweerstand. Bovendien leggen ze extra gewicht in de schaal en dat
moet ook weer gecompenseerd worden. Binnen dat spanningsveld
moet je ook de evolutie van de wingtips plaatsen. Er wordt voortdurend
gezocht naar de meest optimale vorm. We doen steeds meer kennis op
en dankzij nieuwe technologieën, denk aan betere windtunnels en digi-
tale simulaties, veranderen de inzichten. Over tien jaar is er waarschijnlijk
weer wat nieuws ontdekt.”
Ondanks de nieuwe inzichten in de loop van de decennia kregen niet
alle nieuwe vliegtuigen winglets. Neem de Boeing 777, die in de jaren
negentig z’n opwachting maakte. Melkert: “Voor toestellen met heel lan-
ge vleugels zoals de Boeing 777 kan een wingtip het negatieve effect
hebben dat ze op bepaalde luchthavens niet meer inzetbaar zijn. Ze
worden dan te breed. Nieuwe varianten van de Boeing 777 hebben zo-
genoemde raked wingtips gekregen, waarbij het uiteinde van de vleugel
niet omhoog staat maar iets naar achteren afbuigt. Dat zorgt uiteindelijk
voor hetzelfde effect als winglets. Het allernieuwste model van de 777
dat nu bij Boeing in ontwikkeling is, krijgt opklapbare vleugeluiteinden. In
de lucht zorgt die extra oppervlakte voor meer draagkracht, maar op de
grond klappen ze omhoog en blijft het toestel binnen bepaalde marges.”
De prestatieverbeteringen die winglets opleveren, zorgen voor een lager
brandstofverbruik. Vergeleken zonder winglets bedraagt het voordeel vol-
gens vliegtuigbouwers enkele procenten. Hoeveel precies hangt af van

het type vliegtuig, maar ook van het vlieggedrag van de piloten. Door
winglets gaat namelijk ook de kruissnelheid van een vliegtuig iets om-
hoog, maar als piloten voor meer snelheid kiezen, verdampt het brand-
stofvoordeel. “Het verfijnen van de winglettechnologie levert slechts
tienden van procenten brandstofbesparing op, schat Melkert in. Aan de
kant van de motoren is meer winst te boeken.”

INVESTERING
Met hoge brandstofkosten kunnen ook de kleinste verschillen voor vlieg-
tuiggebruikers de moeite van het investeren waard zijn. Dus loont het
voor vliegtuigbezitters, zowel privé als commercieel, om een toestel dat
niet voorzien is van winglets een upgrade te geven. “Het is een kosten-
batenanalyse,” zegt Melkert. “De eigenaar van het vliegtuig zal kijken
naar wat de installatie van winglets kost en wat de verwachte terugver-
dientijd is. De vraag is dan natuurlijk hoe lang de eigenaar nog verwacht
met het toestel in kwestie te blijven vliegen.”

Er zijn verschillende spelers op de markt die zich toegelegd hebben op
het retrofitten van vliegtuigen, van kleine zakenjets tot grote Boeing
767’s. Ook propellervliegtuigen kunnen overigens baat hebben bij een
upgrade. Tamarack Aerospace bijvoorbeeld, specialist in het ‘wingletten’
van Cessna Citations, biedt winglets aan voor de Beechcraft King Air.
Naast de economische kant van de winglets hebben de opstaande vleu-
geleinden ook een esthetische functie. Dat vindt ook Joris Melkert. “Een
vliegtuig met winglets is gewoon een stuk mooier om te zien.”

‘Split tips’ op de Boeing 737 MAX… … en ‘raked wingtips’ op de Boeing 747-8.

??

? ?

??

??

(Foto: Airbus)

… en een Beechcraft King Air.Als modificatie op een Cessna Citation…

30-31_winglets.indd 31 15-11-2022 10:24