Pagina 26 van: Piloot en Vliegtuig Editie 12-2020

26 PILOOT EN VLIEGTUIG december 2020

HiStOriE door: Peter F.A. van de Noort

sloot ook de excalibur haar carrière bij het Amerikaanse leger af met een
afscheidsceremonie bij het Golden Knights Parachute Team.

geWeldige vondsT
Vanaf dat moment kwam het toestel in beeld bij de stichting Vliegend Ne-
derlands cultureel erfgoed. Paul reijnen: “We waren al langer op zoek
naar een Friendship, maar de meeste beschikbare exemplaren waren ge-
woon op. Toen werden we door een van onze vrijwilligers getipt dat de
excalibur in de VS geveild zou worden. dat was een geweldige vondst! dit
toestel had maar 17.000 vlieguren en had altijd binnen gestaan. Het was
perfect onderhouden en werd als showvliegtuig van het Amerikaanse le-
ger dagelijks gepoetst en bijgehouden. daarnaast was het, als een van de
laatste F.27’s van de Fokkerlijn, een vrij jonge Friendship. Tevens bleek er
een enorme hoeveelheid onderdelen en gereedschap aanwezig te zijn.
dat konden we allemaal krijgen! dankzij drie zeecontainers met 48.000
onderdelen kunnen we dan ook vele jaren vooruit!”

82e airborne division
“Het duurde even voordat we aan de vlucht naar Nederland konden be-
ginnen”, vertelt reijnen. “er moest veel worden geregeld. Voor een
noodzakelijke c-check van het toestel kregen we dankzij Fokker Servi-
ces/GKN uitstel tot na de aankomst in Nederland en van de Amerikaan-
se Federal Aviation Administration kregen we een Special Flight Permit,
een eenmalige ontheffing, voor de trans-Atlantische vlucht.
Intussen was sprake van een geweldige medewerking met de Golden
Knights. Het parateam is onderdeel van de 82e Airborne division van
het Amerikaanse leger, die in 1944 samen met de 101e Airborne divisi-
on betrokken waren bij de landingen bij Arnhem en Nijmegen en bij de
bevrijding van Nederland. de Amerikanen zijn zich zeer bewust van deze
‘heritage’ en de relatie met Nederland en ze waren blij dat dit Neder-
landse vliegtuig na haar Amerikaanse dienst terug zou gaan naar Neder-
land om daar in de kleuren van de Amerikaanse Golden Knights te blij-
ven vliegen. Vrijwilligers hielpen bij technische checks en bij het
inpakken en verschepen van reserveonderdelen van Fort bragg naar het
nabij gelegen Laurinburg-maxton Airport, waar de excalibur sinds sep-

tember 2019 stond. In maart 2020 was het ook een ‘Golden Knight’-
vlieger die in zijn vrije tijd het vliegtuig ferryde naar carrollton, Georgia.
Hier konden in een onderhoudshangar diverse checks uitgevoerd wor-
den voordat de overtocht zou gaan plaatsvinden.

over de oceaan
“Op 2 november begonnen we aan de vlucht naar Nederland” vertelt
reijnen, die als voormalig boeing 747-vlieger weet waarover hij praat. “We
zouden van carrollton naar montreal vliegen, en vervolgens naar Goose
bay, Keflavik en Lelystad. Het plannen van de route was nog een dingetje.
een F.27 Friendship kan ruim vijf uur vliegen maar legt daarin ‘maar’
1.200 mijl af. Gelukkig hadden we de gehele route flinke rugwind, waar-
door dit realiseerbaar was. Ook het weer zat mee. In dit seizoen kun je
daar alleen maar op hopen. Natuurlijk waren we overal op voorbereid, ook
op het risico dat we een noodlanding zouden moeten maken in het kou-
de water van de Noord-Atlantische Oceaan. daarom hadden we een uit-
gebreide overlevingsuitrusting ingeladen. Naast de reguliere zwemvesten
en een vlot hadden we ook dompelpakken voor alle inzittenden en een
imposante survivalkit aan boord. maar alles verliep zoals gepland. Alleen
bij een tussenlanding in canada hadden we een technisch probleempje.
bij een Friendship worden het intreksysteem van de wielen, de remmen
en het besturingssysteem van het neuswiel met lucht bediend. In erg kou-
de condities is dit pneumatisch systeem echter minder effectief, want de
kou maakt de rubberen afdichtingen dan stijver waardoor ze kunnen gaan
lekken. daarmee werden we geconfronteerd na een nacht in de vrieskou
van Goose bay. Na de start wilden de ooievaarspoten van onze F.27 net
niet volledig inklappen en moesten we terug. Op Goose bay hebben we
het interieur van het vliegtuig met een groot industrieel hittekanon goed
verwarmd om vervolgens met draaiende motoren de luchttanks op maxi-
male druk te brengen. daarna konden we zonder problemen de wielen
ophalen en doorvliegen naar IJsland.”

hoe verder?
de komende wintermaanden zal de VNce het noodzakelijke winteron-
derhoud en de c-checks uitvoeren. Paul reijnen: “We verwachten ko-
mend jaar al de F.27 te kunnen voorvliegen bij airshows. bij al haar acti-
viteiten maakt de VNce gebruik van de hulp van ervaren vrijwilligers die
vanuit de ‘Fokker-familie’ gelukkig eenvoudig te vinden zijn. maar als er
nog ervaren technici zijn die willen helpen, dan horen we dat graag! de
VNce heeft de culturele ANbI-status en wil de komende maanden ge-
bruiken om een goede relatie op te bouwen met de vele betrokken
overheidsinstanties, sponsoren en donateurs. Zodoende willen we een
goed beeld krijgen van wat er in de toekomst met de Fokker Friendship
mogelijk is. daarbij gaan we zorgvuldig en professioneel te werk”, aldus
Paul reijnen; “Alles op zijn tijd…!”.

(Foto: staff sgt. christopher muncy, US Army)de ‘catalina-hangar’ heet nu ‘Friendship-hangar’. (Foto: P.F.A van de Noort)

(Foto: Airman 1st class Tristan day, U.S. Army)

24-25-26_f-27.indd 26 17-11-20 11:25