62 PILOOT EN VLIEGTUIG oktober 2020
op 3 april 1933 voltooide royal Air Force (rAF) squadron leader Doug-
las-Hamilton, ook bekend als Lord Clydesdale, en Flight Lieutenant McIn-
tyre, met de fi nanciële steun van Lady Houston, de eerste vlucht over de
Himalaya. De expeditie was een succes. Voortbordurend op dit succes
en met de medewerking van De Havilland vormde het team Scottish
Aviation. Hun eerste opdracht bestond uit een contract van de overheid
om burgers hun eerste 50 uurs-pilotentraining te geven voordat zij in
dienst traden bij de rAF.
op vliegveld Heathfi eld bij Prestwick werd het bedrijf geopend als de
twaalfde elementaire vliegschool met zestien De Havilland tiger Moths.
Meerdere contracten volgden voor de training van vrijwillige rAF-piloten.
tussen de verschillende vliegtuigtypen die werden gebruikt, bevonden
zich drie ex-kLM Fokker F.22’s. tijdens de oorlog werden de activiteiten
uitgebreid met het repareren en modifi ceren van britse en Amerikaanse
militaire vliegtuigen.
de piOneer
Het einde van de oorlog betekende voor de meeste ondernemingen
ook het einde van veel contracten. om te overleven ging Scottish Aviati-
on autobussen en loodgieterswerk voor pre-fabhuizen maken. toen in
1946 het Air Ministry een specifi catie uitschreef voor een licht commu-
nicatievliegtuig voor gebruik vanaf korte airstrips, was Scottish Aviation er
als de kippen bij. Hun vierpersoons Pioneer had een grote vleugel met
een lage vleugelbelasting dankzij fl aps en slats. Met haar 240 pk Gipsy
Queen-motor was ze echter underpowered. Het leek einde verhaal.
In juni 1950 vloog het prototype opnieuw, maar nu met een 520 pk Al-
vis Leonides-motor. Door dit extra vermogen was het toestel geschikt
voor twee piloten en vier passagiers. De rAF plaatste een order voor
veertig Pioneer CC Mk I’s. Andere klanten waren de royal Ceylon Air For-
ce en de royal Malaysian Air Force. In 1954 werd de Pioneer operatio-
neel in Malakka, gevolgd door bestellingen uit Aden, Singapore, Cyprus,
Duitsland, brunei en engeland. Vooral in Malakka, waar een strijd woed-
de tussen de overheid en communistische guerrilla’s en tijdens de con-
frontatie in borneo, kwamen de capaciteiten van de Pioneer en de later
toegevoegde twin Pioneer tot hun recht. De toestellen konden starten
en landen op jungleveldjes van 180 m met een begroeiing eromheen
van soms 90 m hoog en bamboe dat tot aan de rand van de startbaan
groeide.
de Twin piOneer
op grond van de ervaringen met de Pioneer was men er bij Scottish Avi-
ation van overtuigd geraakt dat er een grote markt was voor zowel de Pi-
oneer als voor een tweemotorige versie; de twin Pioneer. Verschillende
landen toonden interesse en er was zelfs belangstelling uit de VS om de
De scottish Aviation Pioneer was een stoL (short take off and Landing) vliegtuig voor operaties in de
jungle en andere ontoegankelijke gebieden met minimale of geen faciliteiten. Het toestel had buiten-
gewoon goede eigenschappen, maar het werd geplaagd door incidenten en ongevallen.
scOTTish aViaTiOn eN De Twin piOneer
Historie Door: thijs Postma – Foto’s: collectie Postma
62-63-64-65_postma-twinpionier.indd 62 15-09-20 10:03
