Pagina 29 van: Piloot en Vliegtuig Editie 10-2020

PILOOT EN VLIEGTUIG oktober 2020 29

Prototype AC101 en AC102.

De russen hebben dat op zich goed aangepakt door het europese
agentschap eASA vroegtijdig bij de certificatie te betrekken. eASA-techni-
ci en piloten hebben in 2018 de simulator van de MC-21 uitgetest en in
2019 vijf testvluchten gevlogen. Vanwege de coronamaatregelen is alle
internationale communicatie gestopt, zegt de woordvoerder van Irkut.
“Hierdoor hebben we onze samenwerking met de experts van eASA
moeten aanpassen. We hopen gezamenlijke vluchten weer zo snel mo-
gelijk te kunnen oppakken.” russen en europeanen werken samen in
achttien werkgroepen.
eerder zei eASA dat europese certificering van de Irkut drie tot vijf jaar na
die van de russen zelf volgt. op dit moment wil een woordvoerder van
eASA daar niet op ingaan en verwijst naar Irkut. over westerse certifice-
ring van de Comac is weinig bekend.

exportkansen?
Het maakt dat beide toestellen bij geen enkele westerse luchtvaartmaat-
schappij op het verlanglijstje staan. eind vorig jaar zei toenmalig topman
Willie Walsh van International Airlines Group (IAG) dat hij serieus naar
de C919 had gekeken, maar dat de tijd nog niet rijp is om over de aan-
schaf van een Chinees toestel na te denken.
tijdens een recente webcast van FlightGlobal plaatste de invloedrijke
Ceo van Air Lease Corporation (ALC), Steven Udvar-Hazy, vraagtekens
bij de vermeende dreiging van de Chinese luchtvaartindustrie voor Air-
bus en boeing: “China heeft zich tot doel gesteld om op lange termijn
een factor van belang in de commerciële luchtvaart te willen worden. Ze
hebben de middelen en de wil om dat doel te bereiken. Maar door de
coronacrisis en kwesties rond intellectueel eigendom van westerse tech-
nologie via partnerschappen, joint-ventures of bedrijfsacquisities is de

bereidheid in het Westen om met Chinezen samen te werken het laat-
ste jaar aanzienlijk afgenomen. Hun mogelijkheden om aan te haken bij
technologie op het gebied van systemen, avionica en composieten zal
veel beperkter zijn. Dat zal van invloed zijn op hoe snel zij zich tot een
concurrerende partij kunnen ontwikkelen.”
President Sir tim Clark van emirates toonde zich evenmin onder de in-
druk van wat de Chinezen te bieden hebben: “Ik ben er niet van over-
tuigd dat wat ze hebben bedacht meer is dan een DC-9 of A320 met
nieuwe motoren. Ze hebben nog een lange weg te gaan om vooral aan
de westerse markt te bewijzen dat hun ontwerpen, constructies, regelge-
ving, certificering, operaties en aftersales het niveau halen van wat de
westerse fabrikanten nu leveren. Ze zullen hun eigen toestellen en sys-
temen moeten gaan ontwerpen en bouwen met hun eigen technologie.
Pas als ze daar zijn, kunnen ze zeggen dat ze iets hebben waarmee ze
15-20 jaar vooruit kunnen.”

aftersales
ook Udvar-Hazy ziet in de aftersales een zwak punt: “Neem de Xian
MA60-turboprop, een vliegtuig vergelijkbaar met de Atr. Ze beschikken
niet over de wereldwijde infrastructuur om klanten te ondersteunen als
hun toestellen aan de grond staan, een probleem hebben of een up-
date nodig hebben. Dat is een probleem voor de Chinese en russische
fabrikanten: hoe kun je doordringen tot de exportmarkt als je niet over
een uitgebreid apparaat voor ondersteuning beschikt?”

samenwerking
embraers nieuwe topman Arjan Meijer is wat dat betreft positiever over
met name de Chinezen, wellicht omdat ze voor hem in beeld komen als
partner voor de ontwikkeling van een nieuwe turboprop: “rusland en
China zullen zeker nieuwe spelers op de markt worden. Ze hebben een
grote interne markt die ze kunnen ontwikkelen. De Chinezen zullen de
komende paar jaar een significante een rol gaan spelen. Ze zijn nog niet
zo lang actief maar vastbesloten om hun positie te veroveren, dus met
de tijd zullen ze echt wel komen.”

long haUl
Intussen werken de russen en Chinezen ook al jaren samen aan de
Cr929-widebody, maar nog steeds staan niet alle neuzen dezelfde kant
op als het gaat over de onderlinge verantwoordelijkheden en werkaf-
spraken. er tekent zich uitstel van twee jaar af van de eerste aflevering
tot 2028-29, wat gezien de huidige zwakke markt voor widebodies niet
per se negatief hoeft te zijn. Laten ze eerst de MC-21 en C919 maar
eens afronden.

Prototype AC103. Vleugelbuigtests.

26-27-28-29_russenenchinezen.indd 29 15-09-20 09:23