Pagina 28 van: Piloot en Vliegtuig Editie 10-2020

28 PILOOT EN VLIEGTUIG oktober 2020

StatuSreport Door: richard Schuurman

bouwd. Het aantal vlieguren is onbekend, want de Chinezen zijn minder
makkelijk (lees: niet) bereikbaar dan de russen.
er wordt gevlogen op vier testlocaties, terwijl alle duurproeven en tests
van de belastbaarheid op de grond zijn afgerond. Volgens de Chinezen
geslaagd, maar persbureau reuters meldde eind 2019 dat de ophang-
punten van de motoren opnieuw moeten worden ontworpen, omdat de
belasting op de vleugels niet goed zou zijn berekend. eerder zijn er
scheurtjes in de hoogteroeren ontdekt. Dit kan verklaren waarom Comac
sinds februari niets meer over de C919 heeft gemeld, toen prototype
AC106 met volledig interieur naar Dongying vloog voor een testvlucht.
of certificatie in 2021 haalbaar is blijft onduidelijk.

Uitdaging
Dat de russen en Chinezen hun vliegtuigen deels met westerse techno-
logie ontwikkelen is een hele uitdaging. Zeker in tijden van handelsoor-
logen, economische sancties, beschuldigingen van spionage (Huawei)
en politiek geblaf, waarbij de Verenigde Staten onder Donald trump tel-
kens weer een rol spelen. In februari 2020 dreigden de Amerikanen de
levering van LeAP’s aan Comac te blokkeren, maar zo ver is het niet ge-
komen. Wellicht omdat trump een dag later tweette dat de Chinezen de
beste motoren moesten kopen: Amerikaanse. Hij vergat voor het gemak
het aandeel van het Franse Safran.
De russen hebben wel last van de Amerikaanse grillen. Zij raakten hun
westerse leveranciers van koolstofvezel kwijt en moesten voor hun vleu-
gels op zoek naar russische fabrikanten. Dat probleem schijnt opgelost
en inmiddels betrekt Irkut weer vleugels van JSC AeroComposite. “Alle
grote componenten worden gemaakt met russische composieten”, zegt
de woordvoerder.
Hoewel P&W tot nu toe vrijuit kan leveren aan Irkut, sterkt de kwestie
met de composieten de russen ongetwijfeld in hun voornemen om

tempo te maken met de ontwikkeling van russische technologie. Zo
wordt er achter de schermen gewerkt aan avionica uit eigen land ter ver-
vanging van de systemen van Collins Aerospace.

orders
Irkut meldt 175 vaste bestellingen voor de MC-21. De meeste kopers
zijn russische leasebedrijven en banken, vaak gelieerd aan de staat of
aan staatsconglomeraat rostec, het moederbedrijf van UAC. De promi-
nentste gebruikers worden Aeroflot, red Wings en IrAero. “De eerste
toestellen worden geleverd aan leasemaatschappijen. Zij bepalen wie de
eerste gebruiker wordt”, zegt Irkut.
Aeroflot heeft via Avia Capital/rostec een order voor vijftig stuks, waar-
van 25 met P&W1400’s en 25 met PD-14-motoren, plus 35 opties. Dat
worden er ongetwijfeld meer, want in juli kondigde Aeroflot haar gewij-
zigde strategie tot 2028 aan. Daarin staat de aanschaf van 235 russi-
sche vliegtuigen vermeld (MC-21, Sukhoi SSJ100), die voornamelijk bij
dochter rossiya worden geplaatst.
Het orderboek van de C919 bevat volgens Comac 815 vaste bestellingen
en opties van 28 klanten. De grote drie (Air China, China eastern, China
Southern) hebben elk vijf stuks gekocht, al krijgt China eastern-dochter
one two three een onbekend aantal C919’s. Het overgrote deel komt op
conto van banken en leasefirma’s, al meldt CDb Leasing op haar website
niets over de tien bestelde C919’s. De verwachte aflevering in 2016 is in-
middels al lang gepasseerd, in het huidige tempo is 2022 realistischer.

CertifiCatie
De onduidelijke situatie rond beide vliegtuigen maakt het lastig zaken-
doen met westerse kopers. Willen de MC-21 en C919 kans maken in
het Westen, dan zullen ze zich eerst moeten bewijzen en over de juiste
certificering moeten beschikken.

Het eerste van zes C919-testvliegtuigen. Het prototype vloog op 5 mei 2017 voor het eerst.

De C919 heeft CFM LeAP-1C-motoren. De cockpit van de C919.

26-27-28-29_russenenchinezen.indd 28 15-09-20 09:23