Pagina 42 van: Piloot en Vliegtuig Editie 10-2016

42 PILOOT EN VLIEGTUIG oktober 2016

In the PIcture Door: ben Ullings, Aviation Photos International

NeDeRlaND
ook de koninklijke Luchtmacht (klu) vloog vanaf 1975 met de bo105C.
In 1987 werd met een midlife-upgrade begonnen en volgden verdere
aanpassingen. Voor uitzendingen naar kosovo, bosnië en kroatië werd
kevlar-bepantsering aangebracht en werden flare dispensers toege-
voegd. In totaal 31 waren er in dienst en in 2003 viel het doek voor de-
ze Luchtmachtheli. De rijkspolitie/kLPD Dienst Luchtvaart vloog tussen
1976 en 2010 met zeven stuks van het type en ACe Helicopters (Heli-
Vraets) opereerde de PH-HUP van 1986 tot 1993. bij kLM (Noordzee)
Helikopters, later kLM-erA Helicopters, zijn er vier ingezet tussen 1976
en 1996. Heel belangrijk waren ook de twee 105’s van (ANWb) Medi-
cal Air Assistance, waarmee tussen 1997 en 2006 talloze levens werden
gered.

RotoR & wiNgS
De PH-rWY van rotor & Wings op Lelystad werd op 14 augustus 2012
Nederlands geregistreerd. “In 1993 kreeg de in 1974 gebouwde heli
een nieuwe 25 cm langere romp en gearbox en werd er ook een brand-
stofdumpventiel gemonteerd” vertelt eigenaar rob evenhuis. “Als een
van de twee uitvalt, kan de overgebleven motor ruim twee minuten tot
maximaal 125% worden belast en parallel brandstof worden geloosd,
zodat er veel extra lift ontstaat. Met die additionele veiligheden heeft de
PH-rWY tot 2.300 kg gewicht (= vlieger met vier passagiers van 100 kg
aan boord) een Categorie A-classificatie. Daarmee kan hij aanvliegend
over een verzameling van mensen en/of aaneengesloten bebouwing
landen op een plek van 20 x 20 meter. Inspectie Leefomgeving & trans-
port houdt zich steeds meer bezig met keuzes van tijdelijke landingslo-
caties voor rondvluchten etc. en dat is een goede zaak. Niet alle gebruik-
te plekken zijn altijd geschikt (geweest) voor eenmotorige heli’s.”
De primaire taak van de bo105 blijft het bieden van meermotorige op-

leidingen (zie Piloot en Vliegtuig december 2015). Inmiddels behoort
ook het monteren van een geavanceerd camerasysteem voorop tot de
vele (imposante) mogelijkheden. “Alles wat je met een heli kunt beden-
ken, is al eens door en met een bo105 gedaan, zoals de bond-film
Spectre prima illustreert”, voegt evenhuis nog toe. en terwijl hij een
vlucht vanaf Schoorl naar een wijngaard bij het belgische Mons voorbe-
reidt, vertrekt partner en mede-eigenaar Pauline bos al met de Mitsu-
bishi plus aanhanger met brandstof richting Noord-Holland. Hard werken
voor beiden met een fraai helikopterproduct dat de tand des tijds voor-
alsnog meer dan prima doorstaat.

Met dank aan Rob Evenhuis en Pauline Bos en aan Robert van Diemen
voor het vliegen van de andere Bölkow (207 PH-BLW) tijdens de foto-
vlucht op 12 september 2015.

Bölkow Bo105CBS4 iN Het koRt

Passagiers/bemanning 5
Motor 2 x Allison (rollls-royce) 250-c20B, 420 pk
Lengte 11,86 m
hoogte 3,02 m
rotor diameter 9,84 m
Leeggewicht 1.530 kg
MtOW 2.500 kg
Maximumsnelheid 269 km/uur (Vne)
Kruissnelheid 222 km/h
Klimsnelheid 488 m/min
Vliegbereik 784 km

De kLPD had er tussen 1976 en 2010 zeven. De b-77 in jubileumkleuren van 299 Sq in 2001.

De ANWb vloog met twee Cb S-4 varianten. (Foto: Jack Wolbrink)

De b-78 in UN-kleuren, mei 1995. (Foto: Archief API)

kLM-H/erA had er vier tussen tussen 1976 en 1996. (Foto: klaas van der Ham)

39-40-41-42_itp.indd 42 20-09-16 10:49