24 PILOOT EN VLIEGTUIG oktober 2013
Want er gebeurde nogal wat. Voormalige
Warschaupact-landen maakten een opmars
naar de NAVO en werden een voor een lid.
Rusland zag zijn militaire sterkte inboeten. Te-
gelijkertijd ontstond er instabiliteit op de Bal-
kan, die leidde tot gewapende conflicten. Ne-
derland maakte kennis met inzet in grootscha-
lig coalitieverband onder de vlag van de Ver-
enigde Naties, terwijl Saddam Hoessein in
1991 uit Koeweit werd verdreven. En Neder-
land plaatste Patriot-, Hawk- en Stinger-luchtaf-
weerrakketten in Diyarbakir in Turkije. Zowel
defensie als de politiek zag de beperktheid van
Nederland bij dit soort operaties. Onze krijgs-
macht (en ook van sommige andere landen)
was niet goed toegerust om effectief te kun-
nen bijdragen aan ‘expeditionaire forces’; er
moest worden gewacht op vervoer, er waren
geen bewapende helikopters, geen zware
transportvliegtuigen, geen grote transportheli-
kopters en dus kon Nederland maar beperkt
meedoen.
Juist dit internationaal veranderende
toneel maakte de tijd rijp voor transformatie.
Nederland had een betrekkelijk groot helikop-
terleger dat bestond uit kleine Alouette III’s en
Bolkow 105’s. Deze waren er tijdens de Kou-
de Oorlog op gericht om observatie en verken-
ningsvluchten ten behoeve van grondtroepen
te maken en zo het battlemanagement tijdens
een tankoorlog te verbeteren.
Maar dit was een gepasseerd station. De
behoefte ontstond aan een zwaardere en bewa-
De Koninklijke Luchtmacht maakte
tussen 1990 en 2000 kennis met
een heel andere manier van wer-
ken. Doordat de muur in Berlijn viel
waardoor Oost- en West-Duitsland
verenigd werden, en Gorbatsjov
met zijn ‘glasnost’ zorgde voor een
grote ontspanning in de militaire
balans, veranderde de doctrine. Er
werd in deze periode gezocht naar
een nieuwe focus.
De jaren negentig:
decennium van transformatie
100 jaar Nederlandse luchtmacht
Voorafgaand aan z’n pensionering mocht de Alouette III nog vaak op ‘tournee’. 302 ‘Hawkeyes’ Sqn ontving in 1998 nieuwe AH-64D Apaches.
24-27_luchtacht100.indd 24 17-09-13 11:57