Pagina 26 van: Piloot en Vliegtuig Editie 1-2021

26 PILOOT EN VLIEGTUIG januari 2021

MEERkOPPIgE DElEgATIE
in ons eerste telefonische contact spraken wij met mr. remco de Wit: de
namens de Provincie gedelegeerde woordvoerder van de DEaC. De Wit,
net zo goed een bezield spreker, daarbij een leven lang vliegtuigliefheb-
ber, nodigde ons uitdrukkelijk uit om langs te komen. Ook al om kennis
te kunnen maken met de aan de DEaC verbonden ‘belangrijke mensen
uit de luchtvaarttechnische wereld’ die ons meer zouden kunnen vertel-
len over het ‘nieuwe vliegen’. Enkele dagen later vindt de ontmoeting
niet plaats in eerdergenoemd houten kantoorgebouwtje, maar in de
hangar van de DEaC, waar ook de voornoemde Cessna geparkeerd
staat. aldaar verzameld een meerkoppige delegatie, bestaande uit rem-
co de Wit zelf, drie studenten in verschillende luchtvaartstudie-richtingen,
maar ook de van radio en tv bekende ir. joris Melkert (51) van de Tech-
nische universiteit Delft (Tu Delft). allen op enige wijze verbonden aan
dit Kenniscentrum. Het was echter duidelijk dat het joris Melkert zou
zijn, die onze vragen zou beantwoorden over de ontwikkelstatus van het
elektrisch of anderszins ‘schoon’ vliegen.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: wat is een ‘kenniscen-
trum’ eigenlijk? En wat doet de DEAC?
“Leuke vraag. Hahaha! nederland heeft aangegeven voorop te willen lo-
pen op het gebied van het ontwikkelen van elektrisch-hybride vliegen en
wij hebben als DEaC het initiatief genomen daarop actie te onderne-
men. Overigens komt het initiatief tot oprichting van de DEaC van Meil-
tje de Groot, de voormalige directrice van Vliegveld Teuge. Zij was het,
die vanwege de problematiek van het over de Veluwe vliegen door klei-
ne maar ook grote vliegtuigen, op het idee kwam om hier op Teuge een
‘innovatiestap’ te maken door met verschillende partijen – mbo’s, hbo’s,
universiteiten, overheden en andere partners – bijeen te komen en te
praten over ‘de ideale oplossing’. namelijk over het op Vliegveld Teuge
inrichten van een kenniscentrum voor het elektrificeren van de General
aviation. Meiltje en ik kenden elkaar vanwege ons werk al langer, dus mij
heeft ze vanwege mijn werk aan de Tu Delft ook uitgenodigd.”

DOElSTEllINg
De doelstelling van de DEaC gaat uit van het streven dat vijftien procent
van alle Ga-vliegbewegingen per 2030 elektrisch moet verlopen. Mel-
kert: “We werken voor dat doel momenteel langs drie onderzoekslijnen.
allereerst zijn er de proefnemingen met onze duo-engine Cessna 337
Skymaster als testbed voor verschillende experimenten. Ten tweede on-
derzoeken we de gevolgen van het vliegen met hybride vliegtuigen waar
het om het onderhoud gaat. En ten derde studeren we op de gevolgen
van de komst van hybride vliegtuigen voor luchthavens en hun infra-
structuur.”

Waarom eigenlijk hybride vliegtuigen?
“Een vliegtuig – let wel: we concentreren ons op de General aviation –
heeft maar een paar minuten van de vlucht een maximaal vermogen
nodig. namelijk tijdens de start en bij een eventuele go-around. Voor dat
doel en in hooguit sommige andere omstandigheden volstaat daarvoor
een tweede – elektrische – motor. De voordelen zitten hem behalve in
een zekere mate van overall efficiency, vooral in de lokale luchtkwaliteit.
En in een mindere mate ook akoestische overlast. Ook al omdat er elek-
trisch getaxied kan worden. al maakt ook een elektrisch aangedreven
propeller geluid. Zij het minder dan wanneer een verbrandingsmotor
meebrult.”

Waarom een bijna zestig jaar oud vliegtuig met een toch eigenlijk atypi-
sche motorplaatsing als testbank gebruiken?
“De Skymaster is met die twee achter elkaar in lijn geplaatste motoren
een ideaal toestel als testbed. aandrijvingen en draaimomenten op de-
zelfde geometrische as. We experimenteren met het geluid en de effici-
ency van propellers, de hoeveelheid bladen, zelfs dubbele bladen, de
verschillende nevenkrachten, ook ten opzichte van elkaar, maar meten
ook de effecten op vleugels, flaps en kielvlakken. De besturing en vlieg-
eigenschappen, kortom. Geld speelde overigens ook een rol bij de keus
voor deze Cessna: van de miljoen euro die na een motie in de Tweede
Kamer voor verduurzaming van de Ga ter beschikking werd gesteld, kre-
gen wij als DEaC een derde deel. Daarmee is een limiet altijd dichtbij.
aan de andere kant hebben wij met alle studenten vanuit de Tu Delft
en Hoge School van amsterdam en het Deltion College in Zwolle juist
een limietloze en bijna kosteloze hoeveelheid kennis tot onze beschik-
king.”

En waterstof? Doet de DEAC daar iets mee?
“Zie je die uitgebouwde zescilinder zuigermotor daar in de hoek? Die
wordt gereviseerd om hem op waterstof te laten draaien. Een alternatief
dat we evengoed gaan bestuderen.”

Is waterstof sowieso niet het nieuwe toverwoord? Immers geen batterij-
en, geen accu’s, snel te tanken?
“Voor de lichte luchtvaart, de General aviation, zou een brandstofcel
heel goed kunnen. Voor de grote luchtvaart niet. Maar vergeet niet dat
ook het fabriceren van al of niet te tanken waterstof veel energie kost,
en daarmee emissieuitstoot als je dat niet duurzaam doet, terwijl ook de
opslag ervan aan boord van je vliegtuig vanwege de grote drukken en
de koelingen van de tanks veel apparatuur en daarmee ruimte en ge-

Cessna 337 Skymaster testbed. (Foto: remco de Wit)

remco de Wit (l) en joris Melkert: “Langs drie onderzoekslijnen”.

Ontwikkelingen Door: David Bakels

24-25-26-27_nederlandonderstroom.indd 26 14-12-20 13:29