Pagina 67 van: Piloot en Vliegtuig Editie 08-2023

PILOOT EN VLIEGTUIG AUGUSTUS 2023 67

START
Uiteindelijk worden 01:20 uur de motoren gestart. Vervolgens geeft de
verkeersleider toestemming om naar baan 08R te taxiën voor take-off.
Voor de start letten de piloten goed op de motorinstrumenten. De Engi-
ne Pressure Ratio (EPR) geeft de hoeveelheid stuwkracht weer die door
de motor wordt gegenereerd. De gezagvoerder brengt de gashendels
naar voren totdat de EPR een waarde heeft bereikt van 2.01.
Kort na rotatie horen de piloten een doffe klap en het vliegtuig begint te
trillen.
Terwijl het vliegtuig tot een hoogte van ongeveer 390 voet (119 m)
klimt, bij een luchtsnelheid van 155 knopen (287 km/h), daalt de EPR
van de rechtermotor in twee seconden naar 1.43. Het vliegtuig begint
dan naar rechts te neigen.
De copiloot corrigeert de neiging door het linkerroer te gebruiken. Hij
zegt dat motor nummer 2 (rechts) is uitgevallen, wat wordt bevestigd
door de captain.

KLIMMEN
Ze trekken de flaps in en de gezagvoerder vermindert het vermogen
iets, waardoor de linker-EPR afneemt naar 1.91. De rechter-EPR blijft op
1.43.
Na het bereiken van een hoogte van ongeveer 2.000 voet (610 m)
brengt de copiloot het vermogen van beide motoren terug naar bijna
stationair (1.05 EPR op de linkermotor en 1.09 EPR op de rechtermo-
tor). De luchtsnelheid daalt hierdoor van ongeveer 250 naar 210 kno-
pen (389 km/h). Deze snelheid moest worden aangehouden volgens
de procedures bij een motoruitval.

De gezagvoerder is intussen druk bezig om contact op te nemen met de
luchtverkeersleiding over de noodsituatie. De gezagvoerder meldt aan
de luchtverkeersleiding dat een motor is uitgevallen, maar hij heeft de
noodsituatie al twee keer eerder gemeld aan Honolulu Tower.

De gezagvoerder geeft dan de copiloot de opdracht om een snelheid
van 220 knopen aan te houden, een hoogte van 2.000 voet en een
koers van 240 graden. Deze koers heeft de verkeersleider ongeveer 52
seconden daarvoor gegeven aan Transair 809 op dezelfde radiofrequen-
tie en was dus niet voor Transair 810 bedoeld.

HOOGTE
Ongeveer 3 minuten en 14 seconden na het verlies van vermogen in
de rechtermotor neemt de gezagvoerder de controle over het vliegtuig
over; op dat moment is de snelheid van het vliegtuig 224 knopen en de
koers is 242 graden. De hoogte van het vliegtuig is dan al gedaald van
ongeveer 2.100 voet naar 1.690 voet.
De gezagvoerder trekt de neus iets omhoog, waardoor het vliegtuig naar
1.878 voet klimt, maar dit gaat ten koste van de snelheid. Die daalt naar
196 knopen (363 km/h).

WELKE MOTOR
Hoewel al direct na de start is vastgesteld dat de rechtermotor uitgeval-
len is, kijkt de gezagvoerder samen met de copiloot naar de motorinstru-
menten. De copiloot merkt dan op dat de linkermotor is uitgevallen. De
gezagvoerder accepteert de beoordeling van de copiloot en onderneemt
geen actie om de informatie te controleren. Hij schuift de gashendel van
de rechtermotor naar voren. De copiloot vraag dan aan de gezagvoerder
of ze “terug naar het vliegveld moeten gaan” voordat het vliegtuig “te ver
weg” zou zijn. De gezagvoerder antwoordt dat het vliegtuig binnen 15
mijl (24 km) van het vliegveld zou blijven. Hierdoor hinderen ze geen
ander verkeer en hebben ze de tijd om het motorprobleem aan te pak-
ken. Hij geeft de copiloot dan opdracht om de checklist voor motoruitval
uit te voeren. Zelf blijft hij de radio bedienen.
Terwijl hij bezig is met de checklist, ziet de copiloot dat de uitlaattempera-
tuur (EGT) van de rechtermotor in het rood staat. Hij geeft aan dat het
vermogen op de rechtermotor verminderd moet worden. De gezagvoer-

Bijschrift

??

? ?

??

??

N810TA op Honolulu in 2016. (Foto: Roy Blewett)

Motordata van de vluchtrecorder.Flight track (Flightaware).

EPR-instrumenten.

66-67-68-69_incidentanalyse.indd 67 17-07-2023 16:46