Pagina 5 van: Piloot en Vliegtuig Editie 08-2020

PILOOT EN VLIEGTUIG augustus 2020 5

aan het rijtje serieuze alternatieve vliegtuigbrand-
stoffen kan sinds kort vloeibare waterstof worden
toegevoegd. Echt nieuw is deze luchtvaartontwik-
keling echter niet. al in april 2008 vloog een door
Boeing onderhanden genomen Dimona motor-
zwever ‘op waterstof’ terwijl in september 2016
een Pipistrel taurus met dezelfde brandstofsoort
het luchtruim koos. Maar het onderzoek naar de
praktische toepasbaarheid is in een stroomver-
snelling gekomen door Zero avia (zie pagina 26)
dat met twee elektromotoraangedreven M-Pipers
ervaring opdoet met elektrische energie afkomstig
uit een chemische reactie tussen waterstof en
zuurstof.

Het heeft er alle schijn van dat deze ontwikkeling
korte metten gaat maken met het nog beperkte
vliegbereik dat samenhangt met accugebruik. Wat
de ontwikkelingen bij Zero avia dan nog interes-
santer maakt, is het gegeven dat er een compact
aandrijfsysteem is ontwikkeld dat een groter vlieg-
bereik mogelijk maakt. De eerste testresultaten
waren dusdanig bemoedigend, dat het ameri-
kaanse bedrijf nu toewerkt naar een langere
vlucht van 300 nm (555 km). Daarvoor zou
slechts vijftien kilogram vloeibare waterstof nodig
zijn.
Wordt ook deze poging een succes, dan wordt dit
de opmaat voor de ontwikkeling van aandrijfsyste-
men voor vliegtuigen met plek voor tien tot twintig
passagiers. Minstens zo belangrijk is de voorspel-
de commerciële beschikbaarheid ervan: binnen
drie jaar.
Rond 2030 zou opgeschaald kunnen worden
naar luchtvaartuigen die plek bieden aan vijftig tot
honderd vlieggasten. Nog weer tien jaar later
moet deze aandrijftechnologie zelfs zo ver ontwik-
keld zijn dat vliegtuigen met tweehonderd stoelen
er tot 3.000 nm (5.556 km) mee kunnen over-
bruggen.

Hoewel de productie van vloeibare waterstof nog
erg veel (fossiele) energie vreet, zijn de meningen
over de toepasbaarheid van deze vorm van aan-
drijving beduidend minder negatief dan bij het
mogelijke gebruik van accu’s als voedingsbron. De
redenering is vrij simpel: wanneer de voor produc-
tie van waterstof benodigde energie geleverd gaat
worden door zonnepanelen en windmolens, is de
milieubelasting vrijwel nihil. sterker: wanneer de
vloeibare waterstof in een brandstofcel wordt om-
gezet in elektriciteit, is het restproduct… water. Wat
wil een mens nog meer?

Brandstofcellen

Laad-

paalplan-

ning niet

langer

nood-

zakelijk

Pilot report
16 NF-aircraft Explorer Elegant toestel maakt indruk

Status report
25 airbus Helicopters Dubbelcertificaat Easa
26 Zero avia Elektromotor gevoed door brandstofcel
39 a330 MRtt airbus draagt toestel over aan NaVO
42 Pipistrel Panthera X152 Evaluatievlucht met sloveens toestel
46 aura aero Integral R Publiekspresentatie Frans vliegtuig
52 stratos aircraft Model 716X Eerste vlucht is een feit
54 KC-46 Pegasus tanker achtervolgd door problemen

En verder
70 Volgende maand
70 Colofon

In dit nummer:

Ruud Vos

is hoofdredacteur

Piloot en Vliegtuig

r.vos@eisma.nl

30 In april 2020 arriveerde op
Lelystad Airport bij vliegtuigspuiterij
Satys een Bombardier BD-700-1A10
Global Express van de Duitse FAI Avi-
ation Group. De van Albrecht Dürer
International Airport afkomstige
zakenjet zou bij Satys worden om-
getoverd tot een privévliegtuig met
een van de meest spraakmakende
beschilderingen van dit moment. Eind
mei 2020 konden de resultaten van
deze totale make-over voor het eerst
worden bewonderd.

54 De komst van de KC-46 tanker bij de United States Air
Force heeft tot een hoofdpijndossier geleid. Door veroudering
van de KC-135- en KC-10-vloot, degelijk maar steeds meer on-
derhoud vragend en het einde van hun levenscyclus naderend,
bestond er al langer behoefte aan een groot aantal nieuwe
tankers voor de Amerikaanse luchtmacht. Maar de indiensttre-
ding van dit vliegtuig verliep bepaald niet probleemloos.

66 Een Embraer ERJ-190 van de Kazachstaanse lucht-
vaartmaatschappij Air Astana raakt in november 2019
meteen na de start vrijwel stuurloos. Een spannende en
intense twee uur later weet de bemanning het toestel op
een luchtmachtbasis in Portugal aan de grond te zetten. Dit
bizarre ongeval had alles te maken met het voorafgaande
onderhoud. Maar wat ging er nou precies mis?

Door: Ruud Voswww.pilootenvliegtuig.nl

04-05_inhoud.indd 5 21-07-20 11:30