52 PILOOT EN VLIEGTUIG juli 2020
Carlson vertelt hoe het allemaal begonnen is als tiener met modelbouw-
vliegtuigen. De uit de hand gelopen hobby werd passie, wat hem goud
opleverde op het wereldkampioenschap R/C-schaalmodellen. Voor het
museum van de Zweedse luchtmacht bouwde hij een aantal modellen
in schaal 1:6, wat deels zijn vliegopleiding als lijnpiloot hielp fi nancieren
(hij is tegenwoordig nog steeds een gekwalifi ceerd B737-piloot).
uMMelisa
We schrijven 1982 wanneer Carlson aan zijn eerste ‘full scale’ project
begint, waarbij de minder bekende Zweedse Tummelisa tweedekker van
net na de Eerste Wereldoorlog de uitverkorene is. Met een beperkt bud-
get, zorgvuldig geselecteerd hout dat hij eigenhandig in het bos hakte en
een originele motor, bouwt hij het toestel tot in het kleinste detail na.
Neen, hij noemt het bewust geen replica, maar een reproductie, omdat
zijn vliegtuigen veel dichter bij de werkelijkheid staan dan de typische
WO i replica’s die vaak een modernere motor kregen en met andere
materialen gebouwd waren.
tHulin a/bleriot Xi
in de vroege ochtend van 25 juli 1909 vloog louis Blériot als eerste het
Kanaal over met zijn Blériot Xi; een welbekend verhaal. Minder bekend
zijn ook andere primeurs gevlogen met een soortgelijke Blériot Xi: eerste
oversteek van de Alpen, het eerste toestel ingezet bij een militair confl ict
(italië – Turkije), eerste nachtvlucht, eerste non-stopvlucht tussen
london en Parijs, evenals Parijs en Berlijn.
Carlson bezit twee ‘originele’ Thulin A’s wat een onder Zweedse licentie
gebouwde Blériot Xi model 1910 is. Hiermee heeft hij op talrijke air-
shows wereldwijd menig luchtvaartenthousiast al letterlijk tranen in de
ogen bezorgd. Ondertussen heeft hij meer dan zeventig Blériot-vlieg-
uren, wellicht een record en goed voor meer dan 250 vluchten!
blip switCH
Het model 1910 heeft, vergeleken bij de versie uit 1909, een ietwat
sterkere 50 pk Gnome-Omega rotatiemotor; hierbij draaien zowel de
motor als de cilinders rond de krukas die vast gemonteerd is op het
vliegtuig. Net zoals vergelijkbare motoren uit diezelfde periode, wordt
ook hier geen klassieke gashendel gebruikt om het vermogen aan te
passen. Dat gebeurt door mengselregeling en door de ontsteking kort-
stondig te onderbreken met behulp van een blip switch op de stick, wat
zorgt voor een specifi ek geluid.
restauratie
Carlsons eerste exemplaar (serienummer 18/23) vond hij midden jaren
tachtig, via een contact in de modelbouwvliegerij, opgeborgen in een
De Zweed Mikael Carlson (1959) staat helemaal boven aan de top als het op airshow-vliegen uit de
pioniersjaren van de luchtvaart aankomt. Op zijn landingsstrip in het zuiden van Zweden staat een
prachtcollectie, bestaande uit twee Blériot XI’s, een Tummelisa, Fokker Dr.1, Fokker D.VII, Pfalz D.VIII en
een Piper Cub L-4H, waar zijn vrouw ook mee vliegt.
“Monsieur blÉriot”
HISTORIE Door: Bjorn Moerman
52-53_bleriot.indd 52 16-06-20 10:26
