Pagina 7 van: Piloot en Vliegtuig Editie 05-2023

Vorige maand werd ik verrast door een bericht over de fees-
telijke opening van de autotunnel onder het vliegveld van Gi-
braltar. De meeste mensen zullen hier ongetwijfeld hun
schouders over ophalen, maar mij zal het vliegveld van deze
Britse kroonkolonie altijd bijblijven als een van de meest
vreemde vliegvelden ter wereld. Werkelijk alles is anders op
dit zuidelijkste puntje van Europa. Het begint al bij de lan-
dingsbaan, die als een soort vliegdekschip dwars over de ge-
hele breedte van het schiereiland loopt, waardoor alle ver-
keer tussen Spanje en de rest van Gibraltar gebruik moet
maken van de weg die midden over het vliegveld loopt en
de landingsbaan kruist. Voor iedere vliegbeweging gaan de
spoorbomen dicht en moeten auto’s, fietsers en voetgangers
wachten tot het vliegtuig is opgestegen of na de landing op
het platform bij de terminal is aangekomen. Het is dus niet
zo gek dat er al lang geleden besloten is om een tunnel te
bouwen, waardoor in ieder geval de auto’s tegenwoordig on-
gestoord van Spanje naar Gibraltar kunnen rijden.

Dat de spoorbomen langs de landingsbaan niet de enige
verrassing van dit vliegveld zijn, ontdekte ik bij de voorberei-
dingen van mijn allereerste vlucht met een Piper Comanche
naar Gibraltar. Tot 2006 was het namelijk niet toegestaan om
vanaf een Spaans vliegveld of zelfs maar via het Spaanse
luchtruim direct naar Gibraltar te vliegen. De enige manier
om dit te omzeilen, was eerst heel Spanje overvliegen en
dan nog een klein stukje door, richting Afrika. In het Marok-
kaanse luchtruim kon je dan weer omdraaien en terugvlie-
gen naar het minuscule schiereiland. Tijdens de nadering
moest je dan wel weer goed opletten dat je ten zuiden van
de grens met Spanje bleef, want die ligt vlak bij de aanvlieg-
route. Wat er zou gebeuren als je toch weer het vijandige
Spaanse luchtruim binnenvloog wist ik niet, maar ik was
voorbereid op het ergste. Het was voor mij de eerste keer
dat ik met dit soort onzinnige en vijandige luchtvaartpolitieke
zaken te maken kreeg. Hoewel deze rare situatie hier inmid-
dels is afgeschaft, zijn er anno 2023 nog genoeg plekken in
de wereld waarbij een buurland niet toestaat dat je hun

luchtruim binnenvliegt, terwijl je daarvoor soms onveilige ca-
priolen moet uithalen.

Maar het meest vreemde dat ik heb meegemaakt op Gibral-
tar is dat ik van de baas van het vliegveld een startverbod
kreeg, omdat het te hard waaide. Op zich stond er niet zo
heel veel wind, maar dankzij de in de luchtvaart niet onbe-
kende wet van Bernouilli en het Venturi-effect, werd de wind-
snelheid in het midden van de startbaan zo hoog, dat het
gevaarlijk werd. De hoge apenrots ten zuiden van het vlieg-
veld was de belangrijkste oorzaak dat de windsnelheid van
een stevige bries aan het begin van de startbaan opliep tot
stormkracht in het midden en daarna weer afnam tot het
oorspronkelijke briesje aan het eind. Dat zijn nou niet be-
paald omstandigheden waarbij je veilig aan een vlucht met
een sportvliegtuig kunt beginnen, al dacht ik met mijn op dat
moment beperkte ervaring dat het allemaal best meeviel.
Achteraf was ik blij dat ik een dagje langer op Gibraltar moest
blijven. Ik ben de apenrots opgegaan en samen met de aap-
jes heb ik gekeken naar de verkeersvliegtuigen die wel
mochten opstijgen en landen. Hoog boven de landingsbaan
kon je goed zien dat de wind het de grote jongens ook niet
echt gemakkelijk maakte. Ik realiseerde me dat we bij de
vliegopleidingen in Nederland een paar belangrijke zaken
nooit tegenkomen. Startverbod, vijandig luchtruim en venturi-
wind hebben we hier niet. Behalve in de buurt van de Vaal-
serberg, die wel 300 meter hoog is, vliegen we eigenlijk altijd
boven heel erg vlak laagland. Als je dan voor het eerst naar
bergachtig buitenland vliegt, is het misschien handig als je
eerst eens goed op het internet of in de bibliotheek op zoek
gaat naar informatie over het vliegen in de bergen en alle
meteorologische verschijnselen die je daarbij tegen kunt ko-
men. Eigenlijk zou iedere (beginnende) piloot een vlucht
met een instructeur naar buitenlandse bergen moeten ma-
ken. Gibraltar is misschien een beetje ver en de Vaalserberg
is geen echte berg, maar de Alpen, midden-Scandinavië en
Tsjechië bieden geweldige mogelijkheden om je kennis en
ervaring naar een hoger plan te tillen.

LINING UP Door: Jan Cocheret

BERGACHTIG BUITENLAND

Jan Cocheret

is duizendp(il)oot

jancocheret@outlook.com

‘Op Gibraltar

kreeg ik een

startverbod’

PILOOT EN VLIEGTUIG MEI 2023 7

07_liningup.indd 7 17-04-2023 13:48