Pagina 51 van: Piloot en Vliegtuig Editie 05-2023

PILOOT EN VLIEGTUIG MEI 2023 51

tuig zodat een gigantische cargoruimte ontstaat waarin, naast allerhande
materieel, ook Jupiter- en Thor-raketten voor de middellange afstand
kunnen worden vervoerd.

De eerste exemplaren van de C-133A worden vanaf augustus 1957 af-
geleverd aan MATS (Military Air Transport Service) en vanaf 1958 ingezet
voor vervoer over de Atlantische Oceaan, waarbij bases in Europa wor-
den bevoorraad. Ook de troepen in Vietnam worden dankzij de C-133A
bevoorraad. Zo worden onder andere gedemonteerde CH-47 Chinooks
en CH-54’s (Sikorsky vliegende kranen) vervoerd, naast tanks van het ty-
pe M41. Het Pentagon verzoekt rond die tijd om het vliegtuig zo aan te
passen dat ook de intercontinentale raketten Atlas, Minuteman en Titan
volledig geassembleerd kunnen worden vervoerd, onder meer naar
Amerikaanse bases in Groot-Brittannië. Dit wordt mogelijk door de
vrachtruimte met een meter te verlengen en achterin een vrachtdeur
aan te brengen. Deze nieuwe variant krijgt de type-aanduiding C-133B.

Naast ICBM’s zal het type ook raketonderdelen leveren op Cape Cana-
veral. Ook de Apollo-capsule wordt vervoerd aan boord van de C-133B.
Door het intensieve gebruik van het model moet de romp zeer grote vi-
braties en drukverschillen ondergaan. Om het uit elkaar vallen van de
constructie te vermijden, worden daarom na enkele jaren metalen ban-
den aangebracht rond de romp die het geheel moeten samenhouden
en metaalmoeheid moeten voorkomen.

Van de C-133A worden 35 exemplaren afgeleverd en van de ‘B’-versie
volgen nog vijftien exemplaren. Ze blijven in dienst tot 1971, als de
straal-aangedreven C-5 Galaxy zijn intrede doet. De C-133 is wel een
opmerkelijk werkpaard dat veel meer vlieguren maakt dan vooraf ver-

wacht. Dit komt vooral omdat de oorlog in Vietnam grote hoeveelheden
wapentuig verslindt, die voortdurend moeten worden aangevuld.

MUSEA
Aan het einde van hun loopbaan bij de luchtmacht worden de meeste
C-133’s verschroot. Enkele vinden hun weg naar musea. Vier toestellen
worden aangekocht door de Foundation for Airborne Relief die er vliegen-
de hospitalen van maakt. Zakenman Maurice Carlson koopt drie exempla-
ren met de bedoeling er grote vracht mee te vervoeren ten behoeve van
de olie-industrie in Alaska. Ze zouden echter weinig vluchten maken. De
FAA wil civiele operatoren – zoals deze Cargomaster Corporation – alleen
een certificering verstrekken als de vliegtuigen worden ingezet in het kader
van overheidscontracten. In het geval van Cargomaster Corporation zou
de staat Alaska hebben moeten zorgen voor verzekering van de C-133’s.

ONGELUKKEN
Aan de Cargo Master kleeft een slechte reputatie onder piloten, omdat
maar liefst tien exemplaren (ofwel twintig procent van de hele vloot)
verongelukken. Het gaat om zes C-133A’s en vier C-133B’s. Daarbij laten
55 militairen het leven. Bij één ongeval kan gelukkig de volledige be-
manning uit zee worden gered. Omdat de meeste ongevallen plaats
hebben boven zee en de wrakken lastig te bergen zijn, is de oorzaak
van de ongelukken moeilijk met zekerheid vast te stellen.

Algemeen wordt aangenomen dat de slechte overtrekeigenschappen
aan de basis liggen van de rampen. De Cargo Master gaf de piloot nage-
noeg geen overtrekwaarschuwing en gebeurde dit toch, dan kwam de
waarschuwing vrijwel tegelijk met het overtrekken zelf. Sommige piloten
keken daarom naar de ruitenwissers op de cockpitramen. Als die begon-

Bijschrift

??

? ?

??

??

De C-133 was met 47 m ruim 17 m langer dan een C-130.

Een Thor-raket wordt aan boord van een C-133 geladen.

50-51-52_douglasc-133.indd 51 17-04-2023 14:00