Pagina 56 van: Piloot en Vliegtuig Editie 05-2016

56 PILOOT EN VLIEGTUIG mei 2016

ONtWikkeliNgeN Door: Ruud Vos – Foto’s: fabrikanten

den dat de onbemande versie prima voldoet. Het toestel was daarbij uit-
gerust met een hoge-resolutiecamera, infraroodsensoren, een Seaspray
5000e radar, een automatisch identificatiesysteem (AiS) en real time
(inmarsat) satellietcommunicatie. indra ontwikkelde de P2006T mRi in
eigen beheer als goedkoop maritiem verkenningsvliegtuig dat met twee
bemanningsleden zes uur lang op 30 nm (55 km) uit de kust kan pa-
trouilleren. met deze variant is inmiddels door de Spaanse kustwacht tij-
dens Frontex-missies de nodige ervaring opgedaan.

Fire scOuTs
Bell Helicopter en Northrop Grumman Corporation voerden al eind
2010 geslaagde proefvluchten uit met de onbemande Fire-X. Dit van de
Bell 407 afgeleide toestel legde tijdens de eerste vlucht op 10 decem-
ber van dat jaar volledig autonoom een vooraf vastgelegd parcours af.
De Fire-X werd in opdracht van de Amerikaanse marine ontwikkeld en
moest een lading kunnen vervoeren van 1.500 kg. Bij inzet voor verken-
ning- en observatiemissies werd gemikt op een non-stop vliegduur van
zestien uur. Proeven met de Fire-X leidden uiteindelijk tot de komst van
de sinds 1 oktober 2013 vliegende mQ-8C. Deze bij Northrop Grum-
man aangepaste helikopter is feitelijk een aangepaste Bell 407 helikop-
ter die onbemand kan vliegen.
Onvrede over de capaciteiten van de op de Schweizer 300/333 geba-
seerde mQ-8A en mQ-8B Fire Scouts lag aan de basis van de komst van
deze mQ-8C. Hoewel de mQ-8B met meer dan tienduizend vlieguren
zijn tactische waarde bij inzet vanaf schepen en boven Afghanistan vol-
doende heeft bewezen, bestond er kritiek op zowel de te geringe hoe-
veelheid sensoren die mee kunnen als de maximale vliegduur. Aan die
kritiek moet de 8C een eind maken. Dat toestel kan in de huidige confi-
guratie tot twaalf uur vliegen waarbij tot 1.000 kg lading mee kan. De
‘reguliere’ Bell 407 heeft een 813 pk sterke Rolls-Royce turboshaftmotor.
Het toestel kan een kruissnelheid aanhouden van 260 km/h bij een
vliegbereik van bijna 600 km.

Kaman K-maX
De Amerikaanse Kaman Corporation besloot in de loop van 2015 de K-
max helikopter opnieuw in productie te nemen. er waren sinds de certi-

ficering in augustus 1994 en 2003 in totaal 35 helikopters van dit type
geproduceerd naar een ontwerp van Charles H. Kaman.
De redenen om de helikopter opnieuw in productie te nemen waren
tweeërlei. enerzijds verwachtte Kaman militaire orders dankzij 33 maan-
den inzet met twee onbemande K-max’en. Beide in samenwerking met
Lockheed martin aangepaste helikopters vervoerden in de periode 2011
tot en met 2014 ruim 2.040 ton vracht voor het U.S. marine Corps in
Afghanistan. De K-max bleek daarbij in staat binnen een schema van zes
uur twee retourvluchten van elk 300 km ‘achter de horizon’ uit te voe-
ren met een lading van telkens bijna 700 kg.
Anderzijds kon de helikopter met deze lading hoveren op een hoogte
van ruim 4.000 m. Ook kon, autonoom vliegend, een samengestelde la-
ding van ruim 1.500 kg op drie verschillende vooraf geprogrammeerde
punten worden gelost. mede op basis van deze ervaringen werd beslo-
ten ook onbemande versies te ontwikkelen die ingezet kunnen worden
voor humanitaire doeleinden of bij het bestrijden van (bos)branden. De
eenmotorige helikopter heeft een enkele Honeywell T53-17 turboshaft-
motor die tijdens de start 1.500 pk levert en in de vlucht 1.350 pk con-
tinu. met de K-max is een kruissnelheid mogelijk van 148 km/h bij een
vliegbereik van 495 km. Het vliegplafond ligt op 4.572 m. De K-1200 K-
max kan aan een ‘sling’ 2.722 kg lading vervoeren.

liTTle bird
Ook Boeing is met UAV’s in de weer. er werd zelfs een dubbelslag gesla-
gen door een onbemand vliegtuig te kruisen met een aangepaste mD
530 F-helikopter. Het resulteerde in de ‘Unmanned Little Bird’ (ULB).
met dat toestel werd al op 16 oktober 2004 de eerste ‘onbemande’ lan-
ding gemaakt. De helikopter werd daarbij op afstand bestuurd. een
waarnemer aan boord van het toestel observeerde het vlieggedrag tij-
dens de landing, maar beroerde de besturingsorganen niet. Boeing
denkt dat de ULB op missies kan worden ingezet die te gevaarlijk zijn
om met een normale bemanning te vliegen.

siKOrsKy sara
Bij Sikorsky Aircraft wordt sinds eind juli 2013 getest in het kader van het
matrix Technology programma. Dit programma moet leiden tot minder

De Schweizer 300/333 diende als platform voor de mQ-8A en mQ-8B.

Foto: KSX-Góraszka

Van Bell 407 via Firescout naar mQ-8C.

54-55-56-57-58_uav39;s.indd 56 18-04-16 14:16