PILOOT EN VLIEGTUIG mei 2020 33
De HUD projecteert informatie terwijl piloten naar buiten kijken. (Foto: Jan Cocheret)
Rockwell Collins Proline 21 in een zakenjet. (Foto: Rockwell Collins)
Ook in eenmotorige Cessna’s zien we de moderne schermen als de G1000.
hebben gehad, zoals de problemen met de mCAS in de 737 max of de
Air France Airbus 330, lopen vliegers al snel tegen de limieten van het
vliegen in een geautomatiseerde omgeving aan.
Bij problemen als gevolg van menselijke actie gaat het voornamelijk om
het per ongeluk selecteren van een andere functie dan de functie die je
van plan was. iedere vlieger drukt wel eens op een ander knopje dan
het knopje dat hij of zij wilde indrukken. Het resultaat is dat het vliegtuig
iets anders doet dan je verwacht en dat leidt tot verwarring.
vangnet
Toch is er altijd een vangnet om ongelukken te voorkomen. Allereerst
helpt het als vliegers voldoende kennis van systemen en computers
hebben. Gebruiksaanwijzingen, simulators en online tutorials, ze zijn er.
maak er gebruik van! Dan is er altijd nog het bekende gezegde: Aviate,
Navigate, Communicate! Zorg dat je te allen tijde eerst het vliegtuig on-
der controle houdt, desnoods door een deel of zelfs alle automatisering
uit te schakelen.
maar het allerbelangrijkste is dat je goed naar de Flight mode Annuncia-
tor kijkt. De FmA geeft aan in welke mode het vliegtuig opereert. Sturen
de automatische piloot en de FmS, dan staat daar A/P, LNAV en VNAV.
maak je gebruik van de basismodi, dan staat daar bijvoorbeeld HDG, ALT
of V/S. Zie je HDG terwijl je LNAV verwacht, dan is dat misschien de
oorzaak van de onverwachte bocht die het vliegtuig maakt en heb je
waarschijnlijk niet op het LNAV-knopje, maar op het HDG-knopje ge-
drukt. Natuurlijk zijn er verschillen tussen de vliegtuigtypen, maar in de
kern is de FmA waarschijnlijk het belangrijkste instrument in de moderne
geautomatiseerde cockpit.
De Piper m600 simulator met de meest moderne avionica. (Foto: Jan Cocheret)
30-31-32-33_moderneboordsystemen.indd 33 23-04-20 15:48
