PILOOT EN VLIEGTUIG APRIL 2023 69
HET VLIEGTUIG
Type de Havilland Canada DHC-8-311Q Dash 8
Registratie LN-WFO
Constructienummer 493
Eerste vlucht 27 oktober 1997
Motoren 2 x Pratt & Whitney PW123 turboprop
DE BEMANNING
Vliegervaring gezagvoerder 12.715 uur
waarvan op DHC-8 2.313 uur
Vliegervaring copiloot 1.533 uur
waarvan op DHC-8 74 uur
Bron: AIBN 2023/01
Het vermogensverlies van de linkermotor duurt 25 seconden, het ver-
mogensverlies van de rechtermotor 35 seconden en het tweede vermo-
gensverlies van de linkermotor 31 seconden. De rest van de nadering
en landing verloopt normaal en de bemanning annuleert de noodop-
roep. Het vliegtuig landt veilig op Bergen Airport om 20:52 uur.
De bemanning taxiet het vliegtuig naar het platform. Bij het parkeren
blijkt er nog veel ijs op het vliegtuig te zitten, ondanks het regenachtige
weer en een temperatuur van +8°C.
ONDERZOEK
Het incident wordt onderzocht door de Noorse onderzoeksraad, die be-
gin 2023 het eindrapport uitbrengt. Bij dit onderzoek werd geconsta-
teerd dat beide motoren uitvielen omdat er flinke stukken ijs waren af-
gebroken van de luchtinlaat. Deze inlaat zit onder de propeller en komt
uit in een luchtcirculatiekamer. Een deel van de lucht stroomt vanuit de
inlaat vrijwel direct het compressiedeel van de motor in. De lucht die
naar de achterkant van de ‘kamer’ stroomt wordt ofwel via circulatie te-
ruggeleid naar de compressor, ofwel geforceerd via een smalle opening
als luchtkoeling langs het oliecompartiment geleid.
Doordat er plotseling ijs en smeltwater in luchtcirculatiekamers terecht-
kwamen, ging het mis. Het werd alleen niet duidelijk of de motoruitval
veroorzaakt werd doordat er veel ijs en water in de compressor terecht-
kwamen, of dat dit zorgde voor een dusdanige verstoring van de lucht-
circulatie dat er te weinig lucht in de compressor kwam.
Hoe dan ook was het een verstandige beslissing van de piloten om te
wachten tot de motor weer zou starten. Widerøe was namelijk zo ver-
standig geweest om een modificatie bij fabrikant Bombardier af te ne-
men voor de elektrische bougies. Naast de standaard aan- en uitschake-
laar kregen de vliegtuigen bij Widerøe ook een optie ‘automatisch’. Als
het toerental van de hogedrukturbine van de motor onder de zestig pro-
cent daalt terwijl de schakelaar op ‘AUTO’ staat, wordt het ontstekings-
systeem van de motor geactiveerd en geven de bougies continu von-
ken. Dit garandeert de ontsteking van het brandstofmengsel in de
verbrandingskamer.
Naar aanleiding van dit incident moeten Widerøe-piloten heel goed voor
iedere vlucht de motorinlaat controleren op ijs. De onderzoekers advi-
seerden de vliegtuigfabrikant om piloten in het vliegtuighandboek te
waarschuwen voor de gevaren van ijsafzetting op de motorinlaat. Verder
stelt de onderzoeksraad dat door klimaatverandering wordt verwacht dat
warmere en vochtigere lucht met name langs de Noorse kust ernstiger
ijsafzetting kan veroorzaken.
Dwarsdoorsnede PW123-motor.
IJsafzetting op de spinner.
66-67-68-69_incidentanalyse-3.indd 69 21-03-2023 13:36
