Pagina 63 van: Piloot en Vliegtuig Editie 04-2023

PILOOT EN VLIEGTUIG APRIL 2023 63

De regering onderhandelde met de Amerikaanse Curtiss Wright Compa-
ny over de aankoop van driehonderd Hawk 75-jachtvliegtuigen, maar
door de hoge prijs en het leveringsschema verliepen de onderhandelin-
gen stroef. Tegelijk werd in het buitenland gekeken naar een tussenop-
lossing. Maar daar zaten de meeste oorlogsindustrieën door de groeien-
de oorlogsdreiging al vol met opdrachten.
In Nederland had de Fokkerfabriek het druk met de productie van D.21-
en G.1-jagers voor het Nederlandse leger. De enige fabriek die nog ca-
paciteit beschikbaar had, was de Koolhovenfabriek. Tijdens de Eerste
Wereldoorlog had Koolhoven succes gehad met zijn FK 8-bommenwer-
per/verkenner die hij ontwierp voor Armstrong Whirworth. Daarna maak-
te hij onder andere een serie sport-, zaken- en taxivliegtuigen, maar het

enige toestel dat in grote series werd geproduceerd, was het FK 51-les-
vliegtuig voor het Nederlandse leger, de marine en voor het Neder-
landsch-Indische leger. Toen de Fransen in 1938 bij Frits Koolhoven
aanklopten, beloofde hij dat hij op korte termijn een jachtvliegtuig kon
leveren dat aan de Franse eisen voor een interimjager zou voldoen. Het
ontwerp van de FK 58 was grotendeels het werk van Dr. Erich Schatzki,
die bij Fokker het ontwerpteam leidde voor de Fokker D.21 en de G.1.
Na een ruzie met Fokker verliet hij de fabriek in maart 1938. Hij werd
nog dezelfde dag aangenomen door Koolhoven en aangesteld als hoofd
van het FK 58-project, dat overigens leek op een D.21 met intrekbaar
landingsgestel. De FK 58 was geen jachtvliegtuig in de klasse van de
Spitfire en de Messerschmitt Bf 109, maar een conventioneel, simpel en
robuust vliegtuig.

TESTVLUCHTEN
Het prototype was al na acht weken klaar en testpiloot Thomas Coppers
maakte er de eerste vlucht mee op 17 juli 1938. Het testprogramma
overtuigde Koolhoven ervan dat de FK 58 voldoende potentie had om
de bouw van een tweede prototype te rechtvaardigen en om een pro-
ductielijn op te starten. Op verzoek van de Franse overheid werden twee
gondels onder tegen de vleugels gemonteerd met elk twee 7,5 mm FN-
Browning mitrailleurs. Met de civiele registratie PH-ATO vloog Coppers
het prototype naar Frankrijk om het over te dragen aan het Centre
d’Essais du Matériel Aérien (CEMA) voor officiële evaluatie. Tijdens ho-
gesnelheidsproeven werd slechts 448 km/h bereikt in plaats van de ge-
garandeerde 500 km/h. Toen bleek dat een verkeerde propeller was ge-

Bijschrift

NEDERLANDSE BELANGSTELLING

Het Nederlandse leger leek aanvankelijk niet geïnteresseerd in de
FK 58, maar Koolhoven was ervan overtuigd dat hij vroeg of laat
een opdracht zou krijgen. Met de PH-AVA gaf testpiloot Coppens
eind maart 1939 een demonstratie voor de Luchtvaartafdeling van
het leger (LVA). Verschillende LVA-piloten vlogen met het toestel
en waren er lovend over. In juli 1939 plaatste de LVA een order
voor 36 FK 58’s met Bristol Taurus-motoren en op 2 maart 1940
werd begonnen met de constructie. Tijdens de bouw bleek dat de
Taurus-motoren niet leverbaar waren. Hierna kreeg Koolhoven de
opdracht om de vliegtuigframes aan te passen voor Bristol Mercu-
ry-motoren, die op voorraad waren. Twee maanden later – in mei
1940 – werd de Koolhoven-fabriek tijdens de aanval van de Luft-
waffe op Rotterdam in de as gelegd.

Dit prototype werd voor evaluatie naar Frankrijk gestuurd.

62-63-64-65_fk58.indd 63 21-03-2023 13:36