PILOOT EN VLIEGTUIG april 2020 27
can maar ook Qantas hebben nog steeds interesse in de NMa, maar
willen hun besluit over vlootvernieuwing niet oneindig blijven opschui-
ven.
BusiNesscase?
Wat nu voor Boeing, nu Calhoun de 797 heeft teruggestuurd naar de te-
kentafel en afdeling strategie? Een eerste optie is dat Boeing het ont-
werp nogmaals grondig doorspreekt met potentiële klanten en daarna
tot de conclusie komt dat de 797 toch het juiste toestel is. in dat geval
moet Boeing de eigen businesscase zien rond te krijgen. Het moet be-
sluiten over wel of geen composiet-toestel à la 787, de productiemetho-
den en -locatie en over de industriële samenwerking. De lessen (lees:
problemen) van de 787 staan nog op het netvlies. Bedenk dat de mid-
delen in Chicago beperkt zijn, nu de MaX miljarden verslindt en Boeing
niet even 20 tot 30 miljard kan investeren in een nieuw vliegtuig. Ook is
2025 onhaalbaar, wat maatschappijen voor een dilemma plaatst wat be-
treft hun vlootvernieuwing.
alterNatieveN
in dat licht is er een andere optie: haal een oude bekende van stal in de
vorm van de 787-3. Dit had met 290-330 stoelen de Dreamliner met
hoge stoelcapaciteit en beperkt vliegbereik moeten worden, maar de
markt vond hem niet interessant genoeg. Maak hem lichter, hang er
nieuwe motoren onder, en volgens analist addison Schonland van airin-
sight komt de -3 dan aardig in de buurt van de NMa. Toch was Mike De-
laney al in 2016 van dat idee niet onder de indruk: “Een groot toestel
kleiner maken is niet het antwoord: de vleugels zijn te groot, de moto-
ren ook.”
Boeing zal de markt echter niet graag nog minstens vijf jaar aan airbus
willen overlaten, maar een derde optie gaat daar juist wel van uit: ver-
geet de NMa en zet in op een opvolger van de MaX, waar de rek uit is.
Boeing studeert met NaSa al tien jaar op de Transonic Truss-Braced
Wing, een hoogdekker met een ondersteunde vleugel. Een grote span-
wijdte (met opklapbare uiteinden zoals bij de 777X) en ideale aspect-ra-
tio maken dit concept heel effi ciënt. in januari 2019 toonde Boeing een
model van een hoogdekker maatje MaX, maar het ontwerp is ongetwij-
feld op te schalen voor een groter toestel.
Dan is er nog een vierde optie, die op het eerste gezicht onwaarschijnlijk
lijkt: Boeing ontwikkelt dit decennium een hybride/elektrisch-toestel voor
na 2030. De weg hiernaartoe voor grote vliegtuigen is nog lang, maar
gaat wel ineens heel snel. Chief Technology Offi cer paul Stein van rolls-
royce zei begin maart dat hij de eerste commerciële lijnvluchten met
hybride/elektrische toestellen in 2029 verwacht, al lijkt dat wat optimis-
tisch.
Op het eerste gezicht lijkt David Calhouns besluit om de NMa te her-
overwegen een dom besluit. Op de lange termijn zou het Boeing juist
een voorsprong kunnen geven, op voorwaarde dat de amerikanen de
markt goed inschatten en met een toestel komen dat echt in een be-
hoefte voorziet. in dat geval is één stap achteruit misschien straks twee
vooruit.
Bijschrift
??
? ?
??
??
Mike Delaney. (Foto: richard Schuurman)
Eerste uitgelekte illustratie Boeing 797-6X.
26-27_nma.indd 27 16-03-20 16:28
