Pagina 7 van: Piloot en Vliegtuig Editie 03-2023

Vorige maand was het echt weer eens bijna raak. Een Boeing
777 van American Airlines neemt op JFK een verkeerde af-
slag, negeert een rood stoplicht en steekt de startbaan over
waarop een Boeing 737 al flink vaart maakt om op te stijgen.
De oplettende verkeersleider in de toren ziet het en
schreeuwt tegen de aanstormende 737 dat hij moet stop-
pen. Dat gebeurt en de twee toestellen met honderden
mensen aan boord zijn minder dan een paar seconden ver-
wijderd van een enorme ramp.

Diezelfde ochtend begin ik op het vliegveld van West Palm
Beach te taxiën met onze Challenger-zakenjet. Ik draai de
neuswielbesturing naar links, maar het vliegtuig gaat recht-
door. Terwijl het voor ons geparkeerde vliegtuig snel groter
wordt, vliegen niet alleen mijn voeten, maar ook die van mijn
copiloot naar de uitstekende remmen van ons toestel. Bin-
nen een meter staan we stil. Met licht verhoogde bloeddruk
kijk ik naar het knopje van de neuswielbesturing: ‘OFF’! De
boodschap is duidelijk. Ik druk de knop in, het lampje ‘OFF’
gaat uit en we taxiën verder.

Het gaat om kleine vliegersfoutjes, maar wel met potentieel
grote gevolgen. In de loop der jaren hebben we veel geleerd
over onze menselijke beperkingen en van fouten uit het ver-
leden. We hebben nu checklists en standaardprocedures en
toch gaat het af en toe nog mis. Het aanzetten van de neus-
wielbesturing is onderdeel van de ‘After Start Procedure’.
Daarna doen we de After Start Checklist, waarop staat dat we
moeten controleren of het ‘OFF’-lampje van de neuswielbe-
sturing gedoofd is. Wat er die ochtend precies is gebeurd
weet ik niet. Wat ik wel vrij zeker weet, is dat ik de knop heb
ingedrukt. Wat ik ook zeker weet is dat we in alle rust de
checklist hebben gedaan. Mijn collega heeft keurig voorgele-
zen: “NOSE WHEEL STEERING” en ik heb netjes geant-
woord: “ON”. En toch was die uiteindelijk OFF. Hoe dan ook,
ik was niet gefocust en zat blijkbaar niet ‘in het moment’.

Het zal nog wel even duren voor we horen wat er precies in
de cockpit van de Boeing 777 is gebeurd. Wat er had moe-
ten gebeuren, weet ik wel. Zelf heb ik vaak genoeg in ver-
schillende Boeings en op allerlei grote vliegvelden zoals JFK
rondgereden. Nadat de verkeersleiding je via de radio jouw
taxiroute heeft doorgegeven, herhaal je die route om te con-
troleren of je het wel goed begrepen hebt. Dan bekijk je sa-
men met je medecockpitbewoners de plattegrond van het
vliegveld. Als we daarna zeker zijn van de opgegeven route
en alle mogelijke probleemsituaties die we kunnen tegenko-
men, dan pas gaan de remmen los. Voor iedere bocht roept
de piloot die het vliegtuig bestuurt, dat hij links of rechts zal
afslaan. Zo is er tijd genoeg om te kijken of de kust veilig is
en of het wel de juiste route is. Als je bij een startbaan aan-
komt, dan roep je van tevoren wat de bedoeling is. Als er
toestemming is om de startbaan over te steken, dan zal je
collega dat bevestigen en vertellen dat hij alle buitenverlich-
ting aansteekt om aan te geven dat jouw vliegtuig op het
punt staat een baan te kruisen. Je kijkt allebei naar buiten
om te zien of de stoplichten voor de startbaan uit zijn en of
er verder niets aankomt. Tot slot meld je elkaar dat de kust
veilig is. Of niet…

Het lijkt misschien allemaal wat overdreven, maar het is een
manier van werken die incidenten of erger voorkomt. Tenzij
je je er niet aan houdt. Helaas gebeurt dat weleens. We zijn
blijkbaar niet altijd scherp en gefocust. We laten ons soms af-
leiden en we vergeten wel eens wat. Om dat op te vangen,
zitten we in een verkeersvliegtuig met zijn tweeën in de
cockpit en werken we met checklists en procedures. Als je
die niet volgt, ga je zonder vangnet een onzekere en een po-
tentieel zeer gevaarlijke toekomst tegemoet.

LINING UP Door: Jan Cocheret

FOUTJE, BEDANKT!

Jan Cocheret

is duizendp(il)oot

jancocheret@outlook.com

Ik had die

knop wél

ingedrukt…

PILOOT EN VLIEGTUIG MAART 2023 7

07_liningup.indd 7 14-02-2023 11:28