Pagina 58 van: Piloot en Vliegtuig Editie 03-2023

58 PILOOT EN VLIEGTUIG MAART 2023

MILITAIR Door: Jozef Mols – Foto’s: U.S. Space Force

olie, gas en zeldzame mineralen. Door de dooi van de ijszeeën is ook
het transport van deze producten makkelijker geworden. Daarom wordt
algemeen verwacht dat de grote mogendheden zullen pogen vaste voet
te krijgen in het poolgebied. Thule neemt daardoor weer een belangrijke
plaats in om westerse belangen in het arctisch gebied te verdedigen te-
gen Russische of Chinese exploitatie van natuurlijke hulpbronnen. In dat
kader kan het voorstel van voormalig Amerikaans president Trump ge-
zien worden, die aanbood Groenland van de Denen te willen kopen.
Een aanbod dat in Kopenhagen uiteraard met hoongelach werd ontvan-
gen. Dat neemt niet weg dat de Verenigde Staten hun aanwezigheid in
Thule willen verstevigen, onder meer door de modernisering van de ba-
sis. Daarnaast worden er sinds enkele jaren ook regelmatig gezamenlijke
NAVO-oefeningen gehouden met deelname van de luchtmachten van
nagenoeg alle lidstaten van de alliantie. Nederlandse en Belgische vlieg-
tuigen namen nog niet deel aan deze oefeningen, maar de Belgische
luchtmacht gebruikte in 1984 al wel de basis van Sondrestrom (Kanger-
lussuaq) op Groenland om in het kader van ‘Operation Red Flag’ F-16’s
over te vliegen van de VS naar Europa. De Nederlandse luchtmacht ge-
bruikte Groenland al in 1969 om de net bestelde F-5’s van Canada naar
Nederland over te vliegen.

F-35’S
De Deense luchtmacht van haar kant maakt wel gebruik van Thule, on-
der meer in het kader van de ‘Air Policing’ die men in Denemarken voor
zijn rekening heeft genomen. Vooral sinds 2015 zijn deze activiteiten
sterk toegenomen. Waar voorheen een CL-604 Challenger werd ingezet
voor observatievluchten, wordt dat nu door F-16’s gedaan. Het plan is
om de F-16 te vervangen door de nieuwe Deense F-35 gevechtsvliegtui-
gen die dan permanent op Thule zouden worden gestationeerd. Omdat
de Deense luchtmacht op dit ogenblik een transitie doormaakt van F-16
naar F-35, zal deze vervanging echter niet op korte termijn gebeuren.
Toch is Denemarken vastbesloten zijn aanwezigheid in Thule uit te brei-
den nu grote delen van Groenland binnen bereik komen van Russische
vliegtuigen. Dat komt onder meer door de aanwezigheid van een vloot
Russische gevechtsvliegtuigen en tankvliegtuigen op de Russische basis
van Nagurskoye op het arctische eiland Alexandra Land, zo’n duizend ki-

Ook Canadese CF-18’s doen aan oefeningen op Thule mee.

Voor bevoorradingsvluchten worden C-17’s ingezet.

lometer van Groenland verwijderd. Denemarken wil tegen elke prijs ver-
mijden dat Russische vliegtuigen ongestoord het luchtruim van Groen-
land zouden kunnen binnenvliegen.

CONTRACT
Om de Deense regering goedgezind te stemmen voor de uitbreiding
van de aanwezigheid in Thule, gunt de VS alle werkzaamheden rond de
uitbating en modernisering van de basis aan de Groenlandse firma Inuk-
suk. Het contract met Inuksuk voorziet onder meer in het management
van de vliegbasis, de brandstofbevoorrading en transportzaken. Daar-
naast zal Inuksuk ook een diepzeehaven uitbaten die bedoeld is om de
basis van Thule te bevoorraden tijdens de korte zomerperiode. De rest
van het jaar, als de zeehaven door pakijs niet beschikbaar is, kunnen uit-
sluitend vliegtuigen worden ingezet voor het transport van onderdelen,
bouwmateriaal en voedsel. Om de landing van vliegtuigen in Thule te
vergemakkelijken, wordt de startbaan voorzien van een ‘arresting wire
system’ (MAAS of Mobile Aircraft Arresting System), net zoals de syste-
men die gebruikt worden op vliegdekschepen. Dit zal ook de landing
van gevechtsvliegtuigen mogelijk moeten maken in de wintermaanden
wanneer sterke wind, ijsvorming op de startbaan en beperkte zichtbaar-
heid de vliegoperaties bemoeilijken.

56-57-58_groenland.indd 58 14-02-2023 11:44