Pagina 29 van: Piloot en Vliegtuig Editie 03-2020

PILOOT EN VLIEGTUIG MAART 2020 29

Nadat in eerste instantie 29 januari als eerste vluchtdatum werd
genoemd, werd deze door slecht weer verschoven naar de daaropvol-
gende dag. Dit resulteerde echter in ruim 3,5 uur wachten met uitge-
schakelde motoren naast de kop van baan 34L. Maar de weersomstan-
digheden bleven dusdanig marginaal dat Boeing het niet verantwoord
achtte te gaan vliegen. Als belangrijkste redenen werden de sterke rug-
wind (met stoten tot meer dan 34 kts/63 km/h) en de lage wolken-
basis (rond de 1.000 ft/305 m) gegeven. Op 31 januari waren de om-
standigheden dusdanig dat wel kon worden gevlogen. Gezagvoerder
Chaney en Boeing-hoofdpiloot Craig Bomben voerden daarbij een gede-
tailleerd testplan om de systemen en structuren van het toestel te tes-
ten, terwijl het testteam in Seattle de op die manier gegenereerde
vluchtdata realtime monitorde.
De eerste van vier speciale 777-9-testtoestellen, de WH001, zou nadien
uitgebreid gecontroleerd worden voordat het testen zou worden hervat.
De testvloot, die in 2019 in Everett begon met grondtests met WH001,
zal de komende maanden worden onderworpen aan een uitgebreide
reeks proeven op zowel de grond als in de lucht om de veiligheid en
betrouwbaarheid van het ontwerp te valideren.

CONCEPT
Boeing lanceerde het 777X-programma tijdens de Dubai Airshow in no-
vember 2013 waarbij het toestel onder meer met nieuw ontworpen
composietvleugels met opklapbare vleugeluiteinden zou worden uitge-
rust. Deze vleugels zouden worden gebouwd in een nieuwe fabriek in
Everett met een oppervlakte van meer dan 305.000 vierkante meter.
Volgens Boeing gaat de 777X tien procent minder brandstof verbruiken,
waardoor ook schadelijke emissies lager zullen uitvallen. Dit moet uitein-
delijk resulteren in tien procent lagere bedrijfskosten dan de concurren-
tie. Dit is volgens de fabrikant mede mogelijk dankzij geavanceerde ae-
rodynamica, de nieuwste generatie koolstofvezelvleugels en de meest
geavanceerde GE9X commerciële motor.

De nieuwe 777X combineert volgens Boeing ook het beste van de cabi-
nes van de 777 en 787 Dreamliner met nieuwe innovaties om passa-
giers ‘de vluchtervaring van de toekomst te bieden’. Zij gaan profiteren
van grote en ruime cabines, grote bagagevakken die eenvoudig te ope-

nen en te sluiten zijn, alsmede grotere ramen voor zicht naar buiten

vanaf elke stoel. Een geoptimaliseerde cabinedruk en luchtvochtigheid

en minder geluidsoverlast moeten eveneens bijdragen aan een verbe-

terd reiscomfort op de (ultra)lange afstand.

GE9X
GE Aviation ontwierp speciaal voor de Boeing 777-9 de GE9X turbofan.

De fabrikant begon in 2013 met de ontwikkeling ervan, waarna in 2016

voor het eerst op de grond proef werd gedraaid. In 2018 werd voor het

eerst met de motor gevlogen. Uiteindelijk werd met een 11.545 kg zwa-

re testmotor tijdens 72 vluchten meer dan 400 uur gevlogen, waarbij de

motor onder de vleugel van een Boeing 747-400 van GE Aviation was

gehangen. In combinatie met grondproeven draaide deze meer dan

4.100 uur, waarbij meer dan 6.500 starts en landingen werden gesimu-

leerd of uitgevoerd.

De GE9X is goed voor een maximaal vermogen van 598 kN en is daar-

mee de allergrootste en sterkste civiele vliegtuigmotor ooit met een fan-

diameter van 3,30 m. Deze aandrijfunit wordt door GE omschreven als

de meest efficiënte ooit met een motorvermogen van 445 kN tijdens

dagelijks gebruik.

De GE9X heeft zestien vierde generatie koolstofvezel-fanbladen, hittebe-

stendige keramische matrix-composieten, een hogedrukcompressor die

in elf stappen de lucht verdicht en een zogenoemde TAPS III-verbran-

dingskamer. Ruim driehonderd motoronderdelen komen uit een 3D-

printer waarna ze worden samengevoegd tot zeven uit meerdere onder-

delen bestaande motorcomponenten. Daaronder zijn brandstof-injectors

en sensoren, en lagedruk-compressorbladen. Volgens de motorprodu-

cent kunnen dankzij 3D technology componenten met uitermate nauw-

Na twee eerder afgelaste testvluchten met de 777-9 lukte het Boeing zaterdagavond 31 januari 2020

wel: de eerste vlucht van de eerste 777X die na vertrek uit Everett na 3:51 uur eindigde op Boeing Field

in Seattle.

EERSTE VLUCHT BOEING 777X

Driemaal is scheepsrecht!