Pagina 51 van: Piloot en Vliegtuig Editie 02-2023

PILOOT EN VLIEGTUIG FEBRUARI 2023 51

bekleed met molybdeen-beplating. De vlotters die aan de vleugels zijn
bevestigd, kunnen hydraulisch ingetrokken of neergelaten worden om
de luchtweerstand te beperken.

De DF maakt zijn eerste vlucht op 24 september 1936 vanaf Clover
Field in Californië. Het vliegtuig voldoet aan alle verwachtingen en de
constructeur verwacht dan ook een aantal bestellingen van Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen te mogen noteren. Maar die blijven uit. Pan
American – pionier op het gebied van lange-afstandsvluchten met water-
vliegtuigen – heeft net de Sikorsky S-43 aangekocht. Bij gebrek aan bin-
nenlandse afnemers krijgt Douglas toestemming de vier gebouwde
exemplaren van de DF te verkopen op de buitenlandse markt. Twee er-
van worden geleverd aan Japan met als typeaanduiding Douglas DF-
151. Daar komen ze in dienst bij Greater Japan Airlines als J-ANES en
J-ANET. Eén daarvan wordt al snel doorverkocht aan de Kawanishi-vlieg-
tuigfabriek. Daar wordt het toestel volledig ontmanteld en de verkregen
kennis gebruikt bij het ontwerp van de Kawanishi H8K. Wat er met het
tweede exemplaar gebeurt, is niet duidelijk. Het gaat mogelijk in oktober
1938 verloren tijdens een reddingsvlucht boven zee.

NOORDPOOL
Hiermee is het verhaal van de DF nog niet ten einde: het zou nog een
onvoorziene wending krijgen. In 1935 knopen de Verenigde Staten en
de Sovjet-Unie diplomatieke relaties aan. Om dit te vieren, krijgt piloot

S.A. Levanevsky de toestemming van de Raad van Volkscommissarissen
om naar Amerika te vliegen aan boord van een eenmotorige Tupolev
ANT-25, en dit via de Noordpool. De bemanning krijgt ook brieven mee
van de Russische president M.I. Kalinin, bestemd voor president Roose-
velt. Boven Frans Jozefland komt het vliegtuig echter in de problemen
en Levanevsky moet een noodlanding maken in Novgorod. Prompt laat
hij zijn meerderen weten dat de ANT-25 niet geschikt is voor verbindin-
gen tussen Amerika en de Sovjet-Unie. Hij krijgt de toestemming om
door te reizen naar Amerika en daar op zoek te gaan naar vliegtuigen
die wel in staat zijn zulke vluchten uit te voeren, en die bovendien inge-
zet kunnen worden in het Russische arctische gebied. Zo ontdekt hij de
twee overgebleven Douglas DF-exemplaren.

AIRCO
De Sovjet-Unie koopt de twee DF’s, die echter eerst door Douglas wor-
den aangepast voor gebruik in het koude poolgebied. Het aantal plaat-
sen aan boord van de toestellen wordt beperkt tot vier bemanningsle-
den en 28 passagiers. Dankzij de besparing op het leeggewicht van het
toestel wordt het mogelijk een primitief airconditioningsysteem te instal-
leren dat de passagiers naar keuze kan voorzien van warme of koude
lucht. Ook worden er ophangpunten gemaakt voor thermosflessen,
waarin warme dranken worden meegevoerd. En ten slotte wordt ook in
elk compartiment een belletje aangebracht, waarmee de ‘barjuffrouw’
geroepen kan worden (stewardessen bestaan dan nog niet, maar er is
wel een dame aan boord die warme of alcoholische dranken verstrekt).
De zo gewijzigde vliegboten krijgen de typeaanduiding Douglas DF-195.

Douglas demonteert de vliegtuigen die per schip worden overgebracht
naar Leningrad. Daar krijgen ze de registratie H-205 en H-206, waarbij
de letter H verwijst naar vliegtuigen die gebruikt worden in het poolge-
bied van de Sovjet-Unie. In mei 1937 worden de toestellen overgevlo-
gen naar Sebastopol op de Krim, waar ze verder worden getest. Vervol-
gens wordt de H-206 overgebracht naar de Yenisei Air Group van Polar
Aviation waar het vliegtuig zowel vracht als passagiers gaat vervoeren op
de Krasnoyarsk-Dudinka-route. Het tweede toestel volgt al snel. In juni
1939 wordt besloten dat de vliegtuigen dringend toe zijn aan onder-
houd. Ze worden teruggebracht naar Sebastopol om na de nodige
herstellingen naar Moskou te worden gevlogen. Vanaf dan worden ze in-

Bijschrift

??

? ?

??

??

De Douglas XP-3D-vliegboot was een voorloper van de DF…

50-51-52_douglasdf.indd 51 17-01-2023 09:45