Pagina 47 van: Piloot en Vliegtuig Editie 02-2023

PILOOT EN VLIEGTUIG FEBRUARI 2023 47

De informatie afkomstig van deze sensoren wordt geïntegreerd in fly-by-
wire hardware met bijbehorende software. Vervolgens vindt de feitelijke
besturing van de helikopter plaats met twee touchscreen-iPads, eventu-
eel aangevuld met een kleine joystick.
Het systeem is operationeel tijdens elke vluchtfase, kan multivariate analy-
ses uitvoeren en is in staat aanpassingen in een fractie van een seconde
te maken, wat nodig is om het toestel om vier assen binnen veilige vlucht-
parameters te houden. Ook is het ontworpen om de helikopter veilig te
besturen tijdens noodsituaties en onder bijna alle weersomstandigheden.
Daarnaast mag het nooit offline gaan, ook niet tijdens noodsituaties.
Volgens Skyryse biedt de geavanceerde FlightOS-technologie meer ope-
rationele veiligheid bij helder of slecht weer, waarbij het de interoperabi-
liteit tussen vliegtuigen vergroot en piloten automatisch binnen een veili-
ge vliegstand houdt. Het is echter niet bedoeld om de rol van de piloot
te ondermijnen, maar moet gezien worden als een samenwerking tus-
sen mens en de automatiseringstechnologie. Volgens Groden is de
mens altijd beter in het begrijpen van het onbekende, waardoor de ul-
tieme autoriteit bij de mens blijft liggen.

PROEF OP DE SOM
Om aan te tonen dat FlightOS waarmaakt wat het belooft, liet Skyryse
onlangs de 70-jarige Julia Brownley op de linkerstoel van een Robinson
R44 plaatsnemen. Het Amerikaanse congreslid is lid van de subcommis-
sie Luchtvaart, maar geen piloot. Toch slaagde ze er na slechts een paar
minuten training in om onder het toeziend oog van een safety pilot de
R44 te besturen met behulp van de beide touchpads.
Inmiddels ziet ook het toonaangevende Amerikaanse medische lucht-
transportbedrijf Air Methods er de voordelen en mogelijkheden van in.
Het besloot zijn meer dan 450 eenmotorige helikopters van het type
EC130, AS350 en Bell 407 en vleugelvliegtuigen zoals de Pilatus PC-12

turboprop uit te rusten met FlightOS. Volgens de operator leidt inbouw
van de nieuwe hardware- en softwarestack tot minder operationele
complexiteit omdat de luchtvaartuigen intuïtiever bediend kunnen wor-
den met een eenvoudige en veilige besturingsinterface. Air Methods zal
de Skyryse-technologie naar eigen zeggen gebruiken om bemanningen
beter in staat te stellen hun kerntaak veilig uit te voeren, namelijk het
bieden van onmiddellijke, kritieke zorg waar dat het meest nodig is.
Skyryse heeft inmiddels meer dan 260 miljoen dollar opgehaald om
FlightOS verder te ontwikkelen dankzij meerdere investeerders, waaron-
der Eclipse Ventures, de Stanford University en bestuurder Bill Ford van
de Ford Motor Company. Daarnaast zijn partnerschappen aangegaan
met vijf helikopter- en vliegtuigfabrikanten waaronder Robinson Helicop-
ter. Ook ziet het bedrijf toepassingsmogelijkheden voor toekomstige Ur-
ban Air Mobility-operaties omdat met FlightOS beperkingen bij de nieu-
we generatie eVTOL’s overwonnen kunnen worden, zoals het niet
kunnen vliegen onder IFR-omstandigheden.

Volgens Rotor Technologies biedt de door hen ontwikkelde VR-technolo-
gie piloten op afstand beter zicht vanuit de cockpit dan in het echt,
waardoor ook nacht- en slechtzichtoperaties mogelijk zijn. Tijdens de
eerste testvluchten werd de communicatie tussen de helikopter en het
controlestation verzonden via meerdere digitale radioverbindingen, ter-
wijl een kabel een back-up bood. Het prototype werd bediend in een la-
ge hoverstand binnen een visuele gezichtslijn. Deze eerste succesvolle
vlucht wordt in de loop van dit jaar gevolgd door meerdere veldtesten.
Op termijn moet het als R22S6-01 te boek staande prototype – bijnaam
Birdy McBirdface – als op afstand te bedienen observatie- en blusheli-
kopter worden ingezet. De R22 kan daarbij met een nuttige lading van
181 kg tot drie uur onafgebroken vliegen.

Bijschrift

??

? ?

Skyryse CEO Mark Groden.Besturing met iPad touchscreens. Geen handen en voeten meer nodig…

BIRDY MCBIRDFACE

Parallel aan de ontwikkelingen bij Skyryse vond recent nog een op-
merkelijke gebeurtenis plaats bij het eveneens Amerikaanse Rotor
Technologies. Het bedrijf is de spin-off van een team van weten-
schappers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) dat
‘Cloud Pilot’ creëerde. Met behulp van deze toepassing kon begin
december 2022 een eerste onbemande helikoptervlucht worden uit-
gevoerd op een New Yorkse testlocatie van de Federal Aviation Aut-
hority met een aangepaste R22. De toepassing wordt door Rotor
Technologies omschreven als een besturingssysteem dat algoritmen
voor vluchtcontrole, synthetic vision en satellietcommunicatie com-
bineert, waardoor een niet-bemande helikopter (net als de
Reapers van de Koninklijke Luchtmacht) overal ter wereld op afstand
kan worden bestuurd. Het systeem combineert daarbij de kracht van
gepatenteerde Virtual Reality (VR) technologie met de beschik-

baarheid van commerciële communicatiediensten zoals StarLink van
SpaceX, waarmee snelle gegevensoverdracht over lange afstanden
mogelijk is.

(Foto: Rotor Technologies)

46-47_skyryse.indd 47 17-01-2023 09:58