Pagina 40 van: Piloot en Vliegtuig Editie 02-2023

40 PILOOT EN VLIEGTUIG FEBRUARI 2023

Met ADS-B uitgeruste vliegtuigen en grondvoertuigen kunnen hun iden-
tificatie, positie, hoogte en snelheid uitzenden naar andere vliegtuigen
en ATC. Dit heet ADS-B Out. Het kunnen ontvangen van deze informatie
staat bekend als ADS-B In. Draagbare ADS-B-ontvangers voor de iPad
(zoals de Sentry, Garmin GDL 50 en Stratus 3) kunnen naast weerinfor-
matie ook ADS-B-verkeer ontvangen. In tegenstelling tot het weer, dat
continu wordt uitgezonden, wordt de verkeersinformatie alleen in be-
paalde gevallen verzonden. Dit kan ADS-B-verkeer erg verwarrend
maken. Want wanneer werkt het wel en wanneer werkt het niet? Om
gebruikers te helpen, heeft Sporty’s iPad Pilot News een reeks afbeeldin-
gen gemaakt, die drie veelvoorkomende scenario’s laat zien:

Scenario 1: Het ergste scenario, waarbij gevlogen wordt met een draag-
bare ADS-B-ontvanger, maar er is geen ADS-B Out-transponder geïnstal-
leerd en er zijn geen ADS-B-grondstations binnen bereik. Hier wordt elk
vliegtuig ontvangen dat ADS-B Out verzendt via air-to-air transmissie
(geen grondstation vereist, dus het gebrek aan dekking doet er niet toe).
Niet alle vliegtuigen hebben echter ADS-B Out, dus enig verkeer wordt
getoond, maar zeker niet allemaal. In het bijzonder worden vliegtuigen
met een Mode C transponder niet getoond.

Scenario 2: In dit geval wordt nog steeds met een draagbare ADS-B ont-
vanger gevlogen en geen ADS-B Out in het vliegtuig. Er is echter dichtbij
een ander vliegtuig dat met ADS-B Out is uitgerust en er is een grond-
station binnen bereik. In dit geval activeert dat ADS-B Out-vliegtuig het
grondstation en ontvangt het een aangepaste verkeersfoto voor een
‘hockeypuck’ met een radius van 30 mijl rond dat vliegtuig. Wie dicht ge-
noeg bij dat vliegtuig is, kan met de draagbare ontvanger dat verkeersbe-
richt afluisteren en doelen weergeven. Hoewel geen volledig verkeers-
beeld wordt verkregen, wordt wel een beter beeld getoond, omdat het

grondstation naast ADS-B-doelen ook Mode C-doelen verzendt. Verlies
daarbij niet uit het oog dat onbekend is of er een doelwit net buiten de
hockeypuck is dat niet verschijnt (het rode vliegtuig in de onderstaande
afbeelding), omdat de hockeypuck niet op jou is gericht.

Scenario 3: Dit is de best mogelijke situatie. Er is een ADS-B Out trans-
ponder in het vliegtuig, dus dat zendt uit naar de grondstations en cre-
eert een eigen hockeypuck van verkeersinformatie. Al het verkeer bin-
nen een radius van 30 mijl en +/- 3.500 ft wordt nu getoond. Dit omvat
al het ADS-B Out-verkeer en Mode C transponder-verkeer. Ook ADS-B
Out-verkeer voorbij de hockeypuck wordt getoond, via een directe lucht-
luchttransmissie. Het enige verkeer dat niet zichtbaar is, zijn vliegtuigen
zonder enige vorm van transponder. Dat betekent dat piloten nog steeds
naar buiten moeten kijken, maar het is zeer waarschijnlijk dat alle vlieg-
tuigen in de buurt kunnen worden waargenomen.

Landen over de hele wereld implementeren een nauwkeurigere manier om vliegtuigen te volgen. Deze

technologie die Automatic Dependent Surveillance-Broadcast (ADS-B) wordt genoemd, zal uiteindelijk

de radar vervangen als de primaire bewakingsmethode voor het bewaken en scheiden van vliegtuigen

door de luchtverkeersleiding (ATC) wereldwijd.

ADS-B-VERKEER BEGRIJPEN

KNOW HOW Door: Ruud Vos – Foto’s: Sporty’s iPad Pilot News

40-41_know-how.indd 40 17-01-2023 12:26