PILOOT EN VLIEGTUIG FEBRUARI 2023 19
DE DAHER TBM 960
IN HET KORT
Bemanning 1 of 2
Capaciteit 4-5 passagiers
Motor 1 x Pratt & Whitney
PT6E-turboprop
Propeller 5-bladige composieten
Hartzell-propeller
Lengte 10,74 m
Hoogte 4,35 m
Spanwijdte 12,83 m
Leeggewicht 2.180 kg
MTOW 3.454 kg
Kruissnelheid 537 km/h
Maximale kruissnelheid 611 km/h
Vliegbereik 3.204 km
Plafond 9.449 m
De productie van de TBM 940 werd
stopgezet na de lancering van de TBM
960. De 910 en 960 zijn nu de enige
opties in de TBM-familie. Daher biedt
de TBM 960 in 2023 aan tegen een
prijs van ongeveer vijf miljoen dollar.
Een met wolken bedekt deel van de lucht tussen ons en het oefenter-
rein is een geschikte gelegenheid om de Garmin GWX 8000 Doppler-
weerradar, nieuw op de TBM 960, uit te proberen. Geavanceerde bewa-
kingsfuncties zoals bliksem- en hagelvoorspelling en turbulentiedetectie
zijn inbegrepen. De radar is ook in staat om gebieden te markeren waar
de radarreflectie verzwakt en onbetrouwbaar is (’radarschaduw’), bijvoor-
beeld achter een gebied met hevige regen.
Ondanks de hete zomerlucht doen we er een kleine twintig minuten
over om naar de maximale kruishoogte van de TBM 960 te klimmen.
Op 31.000 ft (9.449 m) geven we de TBM wat tijd om te versnellen
naar een kruissnelheid van 312 kts TAS (578 km/h). De maximale kruis-
snelheid van 330 kts TAS (611 km/h) wordt bereikt op 28.000 ft. Door
Long Range Cruise te selecteren in de FMS wordt de kruissnelheid ver-
laagd naar ongeveer 250 kts TAS en is een vliegbereik van 1.730 nm
(3.204 km) mogelijk.
LVL-KNOP
We dalen af naar 15.000 voet om in een toegewezen gebied vrij te mo-
gen manoeuvreren. Als de bochten een hoek van zestig graden nade-
ren, voel ik een toenemende weerstand in de yoke doordat Electronic
Stability and Protection (ESP) in werking treedt en ons terugleidt naar
een kleinere hellingshoek. Interventies komen er ook als we de neus
van de 960 te hoog optillen of te diep laten zakken. Een andere potenti-
ele redder in de Garmin 3000 is de levelknop ’LVL’, die de automatische
piloot inschakelt en het vliegtuig in geval van controleverlies weer hori-
zontaal plaatst.
De automatische piloot mag van ons een RNAV-nadering naar baan 20
uitvoeren. De propeller van de TBM heeft niet zo veel speelruimte tot
de grond – ongeveer twintig centimeter – en om het risico op contact
met de grond te verminderen, is het verstandig om enkele adviezen in
acht te nemen. Een attente snelheidscheck tijdens nadering en landing
is er één van. Houd vast aan de gebruikelijke Vref van 1,3 x de overtrek-
snelheid in landingsconfiguratie, wat bij een maximaal landingsgewicht
neerkomt op ongeveer 85 kts (157 km/h). Het Primary Flight Display
bewijst zijn dienst door de juiste snelheid voor de invalshoek (angle of
attack) aan te geven. Zorg ervoor dat je op short final wat vermogen be-
houdt tot vlak voor touchdown. Zet de hoofdwielen als eerste neer met
de neus drie tot zeven graden omhoog. Alleen dan komt het neuswiel
voorzichtig op de landingsbaan neer, een succesformule die overigens
van toepassing is op veel toestellen met drie wielen.
Ons vliegbereik op FL270.
Klimaatbeheersing (en meer) via een touchscreen.
16-17-18-19_tbm960.indd 19 17-01-2023 09:56
