Pagina 18 van: Piloot en Vliegtuig Editie 02-2017
18 PILOOT EN VLIEGTUIG februari 2017
ONTwikkeliNgeN Door: Kees Otten en Wim Das
nationale verplichtingen aangaan die mensen en materieel vragen, zoals
de ‘air policing’vluchten boven de baltische staten, waaraan beide lan
den zich in NaVOverband gecommitteerd hebben. bovendien gaat in
de toekomst spelen dat het aantal beschikbare eenheden kleiner wordt
als Nederland overgaat op de f35 Lightning ii (JSf). Weliswaar neemt
dan de gevechtskracht per unit toe, maar er zijn wel minder units be
schikbaar (van 67 naar 37 vliegtuigen). belgië heeft die stap naar ver
vanging nog niet gezet, maar er is wel een procedure in gang gezet die
dat onderzoekt. afhankelijk van de keuze voor de momenteel beschikba
re gevechtsvliegtuigen of misschien toch ook de f35 Lightning ii, kan
ook daar een verdere vermindering van het aantal eenheden aan de or
de komen.
Jeanine HennisPlasschaert en haar belgische ambtgenoot Steven Vandeput.
nAvo-verAntwoordelijkheden
De Qraonderscheppingen draaien vooral om vliegtuigen die niet ge
identificeerd kunnen worden, bij verlies van radiocontact of om welke
reden dan ook. in militair opzicht zijn dit natuurlijk russische vliegtuigen,
zoals de Tupolev ‘bear’ langeafstandbommenwerpers, die de fir am
sterdam vanaf het noorden naderen. Zowel Nederland als belgië heeft
in dat opzicht al jaren zijn verantwoordelijkheid binnen de NaVO. Het
gaat de russen erom te kijken hoe accuraat de defensieve acties in eu
ropa zijn. De onderlinge europese luchtmachten zijn dat dan ook, en
meestal wordt een onderschepping eerst door Noorwegen, het Verenigd
Koninkrijk of Denemarken uitgevoerd. Zij verzorgen een escort tot aan
het verantwoordelijke gebied van de benelux. Daar wordt deze door on
ze vliegtuigen overgenomen. Van neerschieten is natuurlijk geen sprake,
maar de russen zetten hun transponders uit en zijn dan zeer hinderlijke
objecten in het civiele luchtverkeer. een escort is dan absoluut noodza
kelijk om ongelukken te voorkomen. Na verloop van tijd gaan de russen
vanzelf weer weg.
De laatste tijd zet rusland de supersonische Tupolev ‘black jack’ bom
menwerper vaker in boven de Noordelijke atlantische Oceaan. Dat geeft
een andere dynamiek aangezien dit vliegtuig potentieel met Mach 2 on
ze verantwoordelijkheidsgebieden zou kunnen naderen. De onderschep
pingen waarbij russische vliegtuigen zijn betrokken, komen enkele keren
per jaar voor.
‘reneGAde’ procedure
Het gebeurt ook wel eens dat een civiel vliegtuig, en zelfs militaire vlieg
tuigen van bevriende naties om welke reden dan ook niet goed reage
ren op radiocommunicatie. Ook in deze gevallen volgt onderschepping.
Sinds de aanval op het World Trade Center in New York is men com
pleet anders gaan denken over gevaren vanuit de lucht. Met het oog
daarop is de procedure ‘renegade’ ontwikkeld tegen civiele vliegtuigen
met een terroristische dreiging. Vliegtuigen die gekaapt zijn en als vlie
gende bommen kunnen worden gebruikt, zijn uiteraard een nachtmer
rie. Luchtverkeersleidingen van diverse landen werken samen, maar bo
Het ‘verdachte toestel’ wordt onderschept om te beoordelen wat er aan de hand is. (foto: MCD)
16-17-18-19_qrabenelux.indd 18 17-01-17 10:08