Pagina 50 van: Piloot en Vliegtuig Editie 01-2023

50 PILOOT EN VLIEGTUIG JANUARI 2023

HISTORIE Door: Jozef Mols – Foto’s: Library of Congress

In 1928 wil de luchtvaartmaatschappij echter een groter passagiersvlieg-
tuig in gebruik nemen dat specifiek voor civiele doeleinden ontworpen
moet zijn. Dit toestel zou zowel worden ingezet op drukkere routes naar
Europa waarbij veel passagiers zouden worden vervoerd, als op routes
naar Afrika en Indië waarbij minder passagiers, maar meer vracht en
post zouden worden meegenomen. Het is Handley Page dat de order in
de wacht sleept. In totaal bestelt Imperial Airways vier vliegtuigen voor
gebruik op Europese routes onder de typeaanduiding HP 42W (met de
‘W’ van Westen) en vier exemplaren van de HP 42E (‘E’ van Eastern)
voor gebruik op routes naar Indië. De vliegtuigen worden aangeboden
voor 22.000 pond elk, zonder de Jupiter-radiaalmotoren die afzonderlijk
bij Bristol worden besteld. Het kleine aantal bestelde vliegtuigen mag
vandaag economisch onverantwoord lijken, maar in die dagen zijn de
ontwerp- en ontwikkelingskosten vrij laag. Bovendien hoopt Handley Pa-
ge op orders voor dit model vanuit Australië of Zuid-Afrika. De construc-
teur kan bovendien een deel van de ontwikkelingskosten afschrijven
dankzij orders van de Royal Air Force (RAF) voor militaire vliegtuigtypes
op basis van de HP 42.

SPANKABELS
Het is Rudolf Volkert uit Londen die de opdracht krijgt de vliegtuigen te
ontwerpen. Eerder al – in 1915 – had hij bommenwerpers ontwikkeld
voor de RAF. Later zou hij ook zware bommenwerpers als de Halifax ont-
werpen en hij zou zelfs meewerken aan de ontwikkeling van de eerste
Britse atoombommenwerper: de Victor. In 1929 wordt een mock-up van
de passagierscabine van de HP 42 voorgesteld tijdens de Aero Exhibiti-
on in Londen. Alhoewel tweedekkers inmiddels minder populair zijn ge-
worden, houdt Volkert vast aan deze beproefde constructiemethode. Bo-
vendien is er, gezien de lage prijs en de snelle leveringstermijn, weinig
ruimte voor experimenten. Oudere tweedekkers worden nog voorzien
van ‘spinnenweb-bedrading’ tussen de vleugels, maar Volkert kiest voor
Warren-spankabels met een W-profiel. Op de bovenste vleugel worden

twee Jupiter-radiaalmotoren geplaatst. Op de onderste vleugel worden
eveneens twee motoren gemonteerd. Die worden vrij dicht bij de romp
geplaatst. Op die manier wil de ontwerper het effect van asymmetrisch
vliegen bij motorpech beperken. Elk van de krachtbronnen weegt 399
kg. Het vliegtuig is uit metaal vervaardigd, maar de vleugels en het ach-
terste deel van de romp krijgen een bedekking met doek. De staart be-
schikt over drie richtingsroeren.

De vierkoppige bemanning neemt plaats in een gesloten cockpit: een
nieuwigheid voor die tijd. De cabine van de HP 42 is bijzonder luxueus
te noemen. In de ‘W’-versie biedt die plaats aan 38 passagiers (met be-
perkte bagage) terwijl de ‘E’-versie 24 personen kan vervoeren. In beide
gevallen wordt de cabine gesplitst in een voor- en achterdeel. Tussen
beide cabines zijn toiletten ondergebracht naast een keuken en een ba-
gageruimte, zodat de passagiers tijdens de vlucht hun koffers kunnen
bereiken. De passagiers kunnen genieten van het uitzicht dankzij grote
vensters op schouderhoogte. Daarmee wil Imperial Airways meer com-
fort bieden dan de Pullman-treinwagons en de Orient Express.

Op 14 november 1930 stijgen testpiloten Tom Harry England en Jim
Cordes op vanaf het vliegveld van Radlett, Hertfordshire voor een
eerste proefvlucht met de HP 42 ‘Hannibal’ (registratie G-AAGX). Op
5 juni 1931 wordt het model gecertificeerd. Twee dagen later maakt
het zijn eerste vlucht met betalende passagiers. Het gaat om een de-
monstratievlucht van London Croydon Airport naar Parijs Le Bourget.
Enkele dagen later moet het vliegtuig een noodlanding maken op
een veld nabij Tonbridge, nadat een losgekomen bevestigingsring de
propeller beschadigd heeft. Bij die landing raakt het vliegtuig een
boomtop en wordt de staart van het toestel afgerukt. Gelukkig raakt
niemand gewond, en het toestel wordt langs de weg naar Croydon
overgebracht voor reparatie. De eerste ‘normale’ vlucht van de HP
42 voert op 20 januari 1932 naar Parijs. Op die route krijgen passa-

De Hannibal wordt getankt op het vliegveld van Lydda in Palestina.

48-49-50-51_hp42.indd 50 13-12-2022 13:23